قیس فرزند «سعد بن عبادة بن دلیم خزرجی»، کنیه‌اش ابوالفضل و به قولی ابو عبداللَّه یا ابو عبدالملک از اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله است. قیس از نظر جسمی مردی کشیده قامت و از همگان بلندتر و داراهای موهای بلند و صاف بود؛ اما محاسن در صورت نداشت و بعضی از انصار به مزاح به او می‌گفتند: دوست داریم با ثروت و اموالمان برای قیس محاسن (ریش) خریداری کنیم. در همین حال مردی خوش سیما و زیبا منظر بود. وی از نظر خصایص معنوی و روحی، مردی زاهد و شب زنده‌دار و در عین حال دلیر، شجاع، کارآمد و بخشنده بود. او در نطق و سخن‌وری، ناطقی توانمند و سخن‌گویی مقتدر و در عقل و خردورزی نمونه روزگار و در شعر و شاعری قریحه‌ای عالی داشت.
پدرش سعد، سالار و بزرگ خزرجیان بود و در بزرگواری او همین بس که انصار پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله در این فکر بودند که او را به عنوان جانشین پیامبر صلی الله علیه و آله منصوب نمایند که دیگران پیشی گرفتند و ابوبکر را به خلافت رساندند.
قیس بن عباد بکری
شیخ طوسی، «قیس بن عباد بکری» را از اصحاب امیرمؤمنان علی علیه‌السلام به شمار آورده‌اند. [1] .
ابن حجر، «قیس بن عباد» را از جمله کسانی می‌داند که از امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام، ابی ذر، عمار و دیگران حدیث نقل کرده و کنیه او را «ابو عبداللَّه بصری» می‌داند. همو می‌افزاید: او از تابعین [2] مورد وثوق و دارای مناقب و زهد و عبادت و از بزرگان صالحان بوده است. [3] .