اشاره باشد پس براى اغراضى آورده مى‌شود:

الف: براى زيادى تمكّن و استقرار مانند [ قل هو اللّه احد اللّه الصّمد ].

و نظير آن از غير باب مسنداليه است مثال [ و بالحق انزلناه و بالحق نزل‌ ].

ب: ادخال وحشت در قلب سامع و پرورش دادن دهشت در او.

ج: تقويت دائمى در مأمور.

و مثال ايندو قول خلفاء است كه مى‌گويند: امير المؤمنين يأمرك بكذا.

و بر وضع اسم ظاهر بجاى ضمير براى تقويت داعى در مأمور آمده از غير باب مسنداليه مثال:

[ فاذا عزمت فتوكل على اللّه‌ ].

د: استعطاف و جلب عطوفت و مهربانى مانند قول شاعر:

الهى عبدك العاصى اتاكا.

شارح گويد:

ضمير در [كان‌] به اسم ظاهرى كه بجاى ضمير قرار داده شده راجع بوده و در [غيره‌] به اسم اشاره عود مى‌كند.

و مقصود از [زيادة التمكّن‌] اينست كه مسنداليه را متمكّن و مستقر در نزد سامع قرار دهند.

و مراد از [الصّمد] در آيه [ اللّه الصّمد ] كسى است كه ديگران براى رفع حاجات بسويش متوجه مى‌شوند شاهد در اينستكه [هو الصّمد] نفرموده زيرا قصد زياد نمودن استقرار و تمكن در سامع مى‌باشد.

و ضمير در [نظيره‌] به [ قل هو اللّه احد، اللّه الصّمد ] در اين‌كه‌