بحث اسناد خبرى و ملحقّات آنرا كه عبارت از احوال مسنداليه و مسند
باشد بر انشاء مقدّم نمود شارح وجه آنرا دو امر ذكر مىكند:
1- اسناد خبرى از نظر اهميّت و عظمت مقدّم بر انشاء است چه آنكه قسمت
اعظم اعتقاديّات همچون معارف خمس از سنخ اخبار مى باشند زيرا بديهى است مسائل
توحيد و معاد و نبوّت و امامت از طريق جملات اخبارى براى ما اثبات شده است.
2- مباحث اخبار از انشاء بيشتر بوده فلذا باين اعتبار حائز اهميّت
بيشترى است، چه آنكه خواص و مزايائيكه ادباء و حضرات بلغاء در كلماتشان لحاظ
مىكنند بيشتر در اخبار مىباشد.
و سپس براى تقديم بحث از اسناد خبرى بر احوال مسند و مسند اليه چنين
مىگويد:
اگرچه نسبت از امور اضافى است و اضافات مقوليّه (اضافهاى است كه
قوامش بطرفين اضافه يعنى مضاف و مضافاليه است) از طرفين اضافه متأخّر مىباشند
ولى چون بحث در علم معانى از ذات مسند و مسنداليه نيست بلكه از ايندو به اعتبار
اينكه داراى وصف- عنوانى مزبور هستند ميباشد و ايندو وصف بلحاظ اشتقاقشان از اسناد
متأخّر هستند لاجرم اين بيان مقتضى است بحث از اسناد و احوالات آن بر مسند و
مسنداليه و احوال ايندو مقدّم شود.
متن: لا شك انّ قصد المخبر بخبره افادة المخاطب امّا الحكم او كونه عالما
به و يسمّى الاوّل فائدة الخبر و الثّانى لازمها.
شرح عربى لا شك انّ قصد المخبر اى من يكون بصدد الاخبار