الانتقال قد يحصل بمجرّد تصوّر معنى الباب او الطّرقة من دون ان يسمع طرقة و لا يسمّى ذلك دلالة و لذا انّ الطّرقة لو كانت على نحو مخصوص يحصل من حركة الهواء مثلا لا تكون دالّة على ما وضعت له المطرقة و ان خطر فى ذهن السّامع معنى ذلك.

ترجمه:

سرّ اعتبار قصد و اراده در دلالت تصديقيّه‌

مرحوم مصنّف مى‌فرمايد:

و سرّ اينكه در دلالت قصد معتبر است فلذا دلالت تصوّريّه را حقيقتا نمى‌توان دلالت دانست اينستكه:

همانطوريكه در كتاب « المنطق » جزء اوّل مبحث دلالت گفته‌ايم:

دلالت آنستكه دالّ از وجود مدلول كشف كرده و پرده بردارد بنابراين از علم به دالّ، علم به مدلول حاصل مى‌شود اعمّ از آنكه دالّ لفظ بوده يا غير لفظ باشد.

مثلا: درباره كوبيدن درب گفته مى‌شود:

كوبيدن دلالت بر وجود شخصى دارد كه بر در درب ايستاده و اهل خانه را مى‌طلبد زيرا « دربكوب درب» اساسا براى چنين هدف و غرضى وضع گرديده است.

تحليل و توضيح‌

و حلّ و توضيح اينمعنا آنستكه بگوئيم:

شنيدن كوبش درب كاشف است از وجود طالبى كه درب را بقصد طلب اهل خانه به صدا درآورده است از اينرو بواسطه علم به كوبيدن درب، علم به وجود كوبنده و قصد وى حاصل مى‌شود فلذا سامع براى اجابت او حركت كرده و خود را به درب منزل مى‌رساند.

نه اينكه از مجرّد بصدا درآمدن دربكوب درب ذهن سامع به تصوّر شخصى از