جامد باشد و مراد ايشان واضح و روشن است.

ولى مشتقّ باين معنا مورد بحث و نزاع در اينجا نيست، بلكه بين اين مشتقّ و آنچه مورد بحث است عموم و خصوص من وجه مى‌باشد، زيرا مشتقّى كه مورد نزاع در اينجا است شامل هركلمه‌اى مى‌باشد كه بتوان آنرا باعتبار قيام صفت به ذات و خروجش از آن بر ذات حمل كرد اگرچه در اصطلاح نحوى‌ها از جوامد شمرده شود همچون لفظ « زوج » ، « اخ » ، « رق » و امثال اينها.

و از جهت ديگر شامل هيچيك از اقسام فعل و مصدر نبوده اگرچه از نظر هل نحو باين كلمات مشتقّ اطلاق مى‌شود.

بيان مراد

براى مشتقّ اصطلاحاتى وجود داشته از جمله دو اصطلاحى است كه مرحوم مصنّف در اينجا از آنها ياد كرده‌اند يعنى اصطلاح نحوى‌ها و اصوليّون.

مشتقّ در اصطلاح نحوى‌ها

مقصود از مشتقّ در اصطلاح نحوى‌ها هركلمه‌اى است كه از كلمه ديگر اخذ شده باشد در مقابل جامد كه از چيزى گرفته نشده مانند:

مصدر و اسماء اعلام همچون زيد، عمرو، بكر و امثال اينها.

و مشتقّات در نحو نه كلمه بوده باين شرح:

1- فعل با هرسه قسمش (ماضى، امر، مضارع).

2- اسم فاعل مانند: ضارب.

3- اسم مفعول نظير: مضروب.

4- صفت مشبّهة همچون: حسن.

5- صيغه مبالغه مانند: ضرّاب.

6- اسم تفصيل مثل: اعلم.

7- اسم زمان نظير: مقتل.

8- اسم مكان همچون: مسجد.