و از تعليل مذكور نيز نميتوان تعميم استفاده كرد، چون اين علّت ناظر به صدر روايت است و بفرموده شيخ اعظم در رسائل، اگر شخصى از ديگرى بپرسد كدام يك از ايندو مسجد نزد شما محبوب‌تر است؟

و آن ديگرى بگويد:

آنكه جمعيّتش بيشتر است.

نميتوان از اين جواب تعميم استفاده كرده و بگوئيم:

هر مكان پرجمعيّت محبوب مسئول عنه است، اگرچه مركز فحشاء باشد.

بنابراين، از نظر ما دليل مساعدى براى حجّيت شهرت در دست نيست از اينرو نميتوان آنرا از باب ظن خاصّ حجّت دانست.

5- حجيّت خبر واحد

از اهمّ مسائل علم اصول همين مسأله است كه از قديم الايّام بين حضرات معركه آراء بوده است، لذا در آن دو قول ميباشد:

1- رأى مرحوم سيّد مرتضى، قاضى بن برّاج، ابن زهره، امين الاسلام طبرسى و ابن ادريس، ايشان خبر واحد را حجّت نمى‌دانند.

2- رأى مشهور كه خبر واحد را از باب ظنّ خاص حجّت مى‌دانند.

استدلال منكرين حجيّت خبر واحد

منكرين حجّيت خبر واحد به سه دليل استدلال كرده‌اند:

1- آياتى كه از عمل به غير علم نهى كرده‌اند مانند:

لا تَقْفُ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ.

2- رواياتى كه دلالت دارند بر ردّ نمودن آنچه معلوم نيست كه قول معصوم عليه السّلام باشد يا شاهدى از قرآن بر آن وجود نداشته يا موافق با قرآن‌