responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : الکلام اللطیف؛ شرح فارسی بر تصریف نویسنده : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد    جلد : 1  صفحه : 77

متن: فاذا أزيلت كسرة ما بعدها أعيدت الواو المحذوفة نحو: لم يوعد.

و تثبت في يفعل بالفتح كوجل، يوجل، ايجل، قلبت الواو ياء، لسكونها و انكسار ما قبلها.

فان انضمّ ما قبلها اعيدت الواو، فتقول: يا زيد ايجل تلفّظ بالواو و تكتب بالياء و تثبت في يفعل بضمّ العين كوجه، يوجه، اوجه، لا توجه.

و حذفت الواو من يطاء و يضع و يسع و يقع و يدع، لانّها فى الاصل يفعل بالكسر، ففتح العين، لحروف الحلق و من يذر لكونه بمعنى يدع.

ترجمه:

پس زمانيكه كسره ما بعد واو زائل شد واو حذف شده دوباره برمى‌گردد مانند: لم يوعد چه آنكه اينكلمه در اصل « يوعد » بود واو بخاطر وقوعش بين فتحه و كسره حذف گرديد « يعد » شد و پس از آنكه « يعد » مجهول گشت كسره عين به فتحه مبدّل شده در نتيجه واوى كه بخاطر وقوعش بين فتحه و كسره افتاده بود بجاى خودش عود كرده و كلمه مزبور « يوعد » شد.

سپس مى‌گويد:

« واو » در وزن « يفعل » كه عين آن فتحه دارد محفوظ و ثابت مانده و حذف نمى‌شود مانند:

وجل (ترسيد) يوجل (مى‌ترسد) ايجل (بترس).

شاهد در كلمه « يوجل » است كه بر وزن « يفعل » بوده لذا « واو » آن ثابت مانده.

و در كلمه « ايجل » اصل « اوجل » بود، واو به ياء قلب شد زيرا واو ساكن بوده و ماقبلش مكسور مى‌باشد در چنين جائى بايد « واو » به ياء قلب‌

نام کتاب : الکلام اللطیف؛ شرح فارسی بر تصریف نویسنده : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد    جلد : 1  صفحه : 77
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست