امام در پاسخ او اين سه جمله را فرمود:

1. «طريق مظلم فلا تسلكوه»، «راه تاريكى است، آن را نپيماييد».

2. «و بحر عميق فلا تلجوه»، «و درياى ژرفى است، در آن پا نگذاريد».

3. «و سرّ الله فلا تتكلّفوه»، «و رازى خدايى است، خود را براى فهميدن آن به زحمت نيندازيد».[1]

در اين مورد حضرت، افراد كم ظرفيت و كم استعداد را از بازخوانى قضا و قدر باز مى دارد، زيرا هر چه بگويد توان درك واقعيت را ندارد.

قضا و قدر به معنى امر و نهى الهى است

در موردى ديگر كه طرف از استعداد متوسطى برخوردار بوده، امام به تبيين آن پرداخته و آن را به امر و نهى الهى تفسير نموده است.

امام هادى(عليه السلام) در رساله اى كه در مورد ردّ جبر امويان و تفويض معتزليان نوشته است، گفتگوى امام را در آن رساله، چنين نقل كرده است: هنگامى كه اميرمؤمنان(عليه السلام) از جنگ صفين به سوى كوفه، باز مى گشت، مرد سالخورده اى برخاست و از آن حضرت، در مورد قضاو قدر چنين پرسيد:

مرد سالخورده:آيا اين كه ما از عراق به سوى شام روانه شديم و با دشمن نبرد كرديم و اكنون نيز از شام به كوفه باز مى گرديم آيا هر دو اين، در قلمرو و تقدير خدا بوده است يا نه؟

اميرمؤمنان(عليه السلام):بدان هيچ تپه اى را بالا نرفتيد و از هيچ سراشيبى فرو