روح

در قلمرو تفسير موضوعى

شيوه رايج در تفسير قرآن، همان تفسير سوره به سوره است، گاهى فردى به تفسير همه سوره هاى قرآن از «بقره» تا «ناس» موفق مى گردد، و گاهى فردى ديگر به تفسير قسمتى از آن و يا تفسير برخى از سوره هاى آن، توفيق مى يابد.

در حالى كه تفسير قرآن از طريق سوره به سوره لازم و براى قشر عظيمى از مردم سودمند و سازنده است، ولى براى آگاهى كامل از هدف و مفاد آيات، لازم است در كنار اين نوع از تفسير، تفسير ديگرى نيز صورت پذيرد، كه ما را به اهداف كتاب آسمانى در پاره اى از موضوعات رهبرى كند، و آن تفسير قرآن بر طبق موضوعات وارد در آن است كه ما آن را «تفسير موضوعى» مى ناميم.

چه بسا قرآن مجيد پيرامون يك موضوع در سوره هاى مختلفى بحث نموده، و آيه هاى آن در سوره هاى مختلف وارد شده است براى كسب آگاهى جامع از نظر قرآن پيرامون آن،لازم است تمام آيات مربوط به موضوع يك جا مورد بحث قرار گيرد، و با ضميمه كردن آيات به يكديگر، نتيجه و يا نتايج لازم گرفته شود. ما مدّعى آن نيستيم كه مبتكر اين گونه از تفسير مى باشيم، زيرا پيش از ما برخى از علماى بزرگ شيعه ما نند مرحوم فيض در «المحجّة البيضاء» و مرحوم مجلسى در «بحار الأنوار» اين راه را به گونه اى پيموده اند، و هر دو دانشمند در مقام بحث پيرامون هر موضوعى، آيات مربوط به موضوع را