نام کتاب : قرآن و قرآن پژوهي نویسنده : خرمشاهی، بهاءالدین جلد : 1 صفحه : 75
محفوظ در جامع كبير دمشق - كه مورد احترام فوق العاده مردم بوده است - ديدن
كرده اند. اما بدبختانه اين نسخه در آتش سوزى 1310 ق از ميان رفته است .
ساير مصحفهاى عثمانى هم سرنوشت نامعلومى يافته اند و با آنكه حتى نمونه
هايى از بعضى از آنها بـه طـبـع رسـيـده است ( از جمله در پطروگراد /
لنينگراد , در سال 1904 م , در 50 نسخه ) اما امروزه نشانه و اثر روشنى از
آنها در دست نيست . و حتى تاريخ روشنى از سير و سرنوشت آنها در كتب تاريخ
قرآن نيامده است . اما فقدان نسخه هاى اصلى زمان عثمان زيانى در برندارد.
زيـرا نـسـخـه هاى قرآن از همان روزهاى اول هزاران هزار نوشته شده و سينه
به سينه و دست به دست گشته است تا امروز به ما رسيده است . ( تاريخ قرآن ,
راميار , 470 ). مـهمترين مجموعه ها يا گنجينه هاى نسخ خطى اعم از تذهيب
شده يا خوشنوشته يا ساده قرآن مـجيد عبارتند از : 1 ) موزه قرآن وابسته به
آستان قدس رضوى , كه تعداد نسخه هاى قرآنى آن تا سال 1346 ش , چهار هزار و
پانصد نسخه بوده است , و امروزه به ده هزار نسخه مى رسد. قديمترين قرآن
وقفى موجود در اين گنجينه , تاريخ سال 393 ق را دارد. و قرآن بعدى مورخ 421
ق است ( راهنماى گنجينه قرآن , تاليف احمد گلچين معانى , مقدمه ). 2 )
مجموعه يا گنجينه ديگر , متعلق به كتابخانه سلطنتى سابق ايران است كه فهرست
قرآنهاى خطى آن را خانم بدرى آتاباى نوشته و منتشر كرده است . 3 ) موزه
توپ قاپى سراى در تركيه . 4 ) دارالكتب المصرية در قاهره . 5 ) در اروپا
مجموعه شخصى چستر بيتى , نفيس ترين كلكسيون نسخه هاى خطى قرآن در جهان به
شمار مى آيد. كـهـن ترين قرآن كامل در اين مجموعه قرآنى است به قلم ابن
بواب ( ـ دايرة المعارف تشيع ) و با تاريخ 391 ق . گفتنى است كه اين مجموعه
چند معرفى و فهرست نگارى دارد كه فنى ترين آن به قلم آرتورجان
نام کتاب : قرآن و قرآن پژوهي نویسنده : خرمشاهی، بهاءالدین جلد : 1 صفحه : 75