نام کتاب : قرآن و قرآن پژوهي نویسنده : خرمشاهی، بهاءالدین جلد : 1 صفحه : 49
گرايش اين بزرگان و نيز نظام معتزلى ( كه واضع اين نظريه شمرده مى شود ) و
ابن حـزم ظاهرى و برخى ديگر از اشاعره كه از نظريه صرفه دفاع مى كنند , اين
باشد كه نظريه اعجاز زبـانـى - ادبـى را نارسا مى دانند و برآنند كه فى
المثل آثار ادبى شامخ هر قوم و ملتى معجزه آسا و معارضه ناپذير و بى همانند
است . ( بـراى تـفـصـيـل دربـاره ساير وجوه اعجاز ـ مقاله اعجاز القرآن
نوشته دكتر اصغر دادبه , در دايرة المعارف تشيع , 2/562 ـ 265. همچنين فصل
اعجاز القرآن در البيان تاليف آيت اللّه خويى . هـمـچـنـيـن مجلد چهارم از
كتاب التمهيد , تاليف استاد محمد هادى معرفت كه سراسر درباره تحدى و اعجاز
قرآن است ).
15 - تفسير و تاويل .
تفسير در لغت يعنى شرح و بيان و توضيح و تبيين , و در قرآن يك
بار هم به اين معنى به كار رفته اسـت ( فـرقـان , 32 ) و در اصطلاح علوم
قرآنى , چندين تعريف براى آن به دست داده اند : 1 ) عـلم فهم قرآن ( قانون
تفسير , سيد على كمالى , 27 ) ( تفهيم مراد اللّه تعالى از قرآن است در حد
مستطاع بشر , مستند به قواعد لسان عرب , و اسلوب آن , و كتاب اللّه و اثر
مرفوع پيغمبر اكرم (ص ) و اوصياء او , غير معارض با عقل و كتاب و سنت و
اجماع . ( پيشين , 46 ـ 47 ). 3 ) عـلـمـى اسـت كه درباره قرآن كريم از حيث
دلالتش بر مراد اللّه تعالى به قدر طاقت بشرى بحث مى كند. ( مـنـاهل
العرفان , زرقانى , 1/471 ) 4 ) علمى است كه در آن از احوال قرآن از جهت
نزول و سند و اداء و الفاظ و معانى متعلق به الفاظ و متعلق به احكام بحث مى
كند. ( پيشين , 1/471 ). سيوطى مى نويسد كه براى مفسر لازم است كه در
پانزده علم يا فن مهارت داشته باشد. 1 ) لـغـت 2 ) نحو 3
نام کتاب : قرآن و قرآن پژوهي نویسنده : خرمشاهی، بهاءالدین جلد : 1 صفحه : 49