نام کتاب : فرهنگ تشريحى اصطلاحات اصول نویسنده : ولایی، عیسی جلد : 1 صفحه : 49
7. اجماع محصّل
به اجماعى كه فقيه در آن شخصا به تتبع اقول فقها و علماء مبادرت
ورزيده و به يكى از طرق ذكرشده به رأى معصوم نايل گردد، اجماع محصل گويند.
8. اجماع مدركى
به مبحث «اجماع مستند» رجوع شود.
9. اجماع مركّب
اگر گروهى از فقها به حرمت چيزى نظر داده و برخى نيز به كراهت آن
معتقد باشند، از تركيب اين دو نظر چنين استنتاج مىگردد كه آن امر واجب يا مستحب
نيست و به چنين اجماعى، اجماع مركب گويند. چنين اجماعى در كتب فقهى اماميه بسيار
مورد استفاده قرار مىگيرد.
10. اجماع مستند
گفته شد كه اماميه براى اجماع نقش كاشفيت قائل است. لذا اگر در مورد
اجماع بهدليل لفظى برخورد كنند، و اجماع را مستند به آن ببينند، چنين اجماعى را
اجماع مستند يا مدركى ناميده و آن را مردود مىدانند. زيرا در آن صورت به مدرك و
مستند مراجعه كرده، اگر آن را قبول داشته باشند طبق آن عمل مىكنند، و الا مردود
بهحساب مىآورند.
11. اجماع منقول
اجماعى كه شخص تحصيلكننده آن را براى ديگران نقل كند، اجماع منقول
نام دارد. در صورتى كه آن نقل به صورت تواتر باشد، همانند اجماع محصل خواهد بود.
زيرا تواتر خود موجب قطع و يقين است، و اگر به طريق خبر واحد واصل شده باشد در
مورد حجيت و ارزش آن اختلاف نظر وجود دارد.
12. اجمال مخصّص
به مبحث «مخصص» رجوع شود.
13. احكام
تكليفيه
به مبحث «حكم تكليفى» رجوع شود.
نام کتاب : فرهنگ تشريحى اصطلاحات اصول نویسنده : ولایی، عیسی جلد : 1 صفحه : 49