نام کتاب : إيضاح الكفاية نویسنده : فاضل لنكرانى، محمد جلد : 6 صفحه : 108
داريم چون اگر كسى به وسيله دو استصحاب بگويد هر دو اناء، طاهر است،
مىگوئيم: علم اجمالى داريم كه احدهما با نجاست ملاقات كرده لذا نمىتوان گفت هر
دو ظرف، محكوم به طهارت است پس مىگوئيم بين دو استصحاب، تعارض است.
سؤال: حكم فرض مذكور چيست؟ آيا هر دو استصحاب جريان پيدا مىكند يا
نه؟
جواب: در مسئله، دو مبنا- يكى مربوط به شيخ اعظم قدّس سرّه و ديگرى
مربوط به مرحوم آقاى آخوند قدّس سرّه- مطرح است و مسئله، اختصاصى به استصحاب ندارد
بلكه به صورت كلى است كه:
چرا اصول عمليه در اطراف علم اجمالى، جارى نمىشود به عبارت ديگر:
چرا در اطراف علم اجمالى نمىتوان به استصحاب، برائت يا قاعده طهارت تمسك نمود،
آيا در مثال مذكور، نسبت به هريك از آن دو ظرف- تكتك آنها- شك در طهارت نداريم؟
آرى! لذا مىگوئيم چرا قاعده طهارت جريان پيدا نمىكند و منشأش چيست.
آيا اصول عمليه در اطراف علم اجمالى جارى مىشود يا نه؟
مبناى مصنف قدّس سرّه: به نظر ايشان بايد ملاك و ميزان را چنين قرار
داد كه: اگر جريان اصل عملى در اطراف علم اجمالى، مستلزم مخالفت قطعيه عمليه با يك
تكليف منجّز معلوم شود، در اين صورت، اصل عملى جريان پيدا نمىكند و علتش هم اين
است كه مخالفت قطعى با يك تكليف منجز معلوم «عقلا و شرعا» داراى محذور است پس در هر موردى كه جريان اصول عمليه در
اطراف علم اجمالى، مستلزم چنان تالى فاسدى باشد، جريان پيدا نمىكند لكن چنين نيست
كه هميشه جريان اصول عمليه در اطراف علم اجمالى، مستلزم چنان تالى فاسدى باشد كه
اينك به ذكر دو مثال مىپردازيم:
الف: در همان مثال قبل كه دو ظرف آب به نام الف و ب داشتيم كه هر دو
سابقا معلوم الطهاره بودهاند لكن فعلا علم اجمالى به نجاست احدهما پيدا شده،
لازمه اجراى
نام کتاب : إيضاح الكفاية نویسنده : فاضل لنكرانى، محمد جلد : 6 صفحه : 108