نعم يختصّ النّهي بخلاف، و هو: أنّ متعلّق الطّلب فيه هل هو الكفّ أو مجرّد التّرك و أن لا يفعل؟ و الظّاهر هو الثّاني(1).

است‌ [1].

تذكّر: فرق بين امر و نهى، اين است كه: نهى، طلب ترك است و امر، طلب ايجاد است به عبارت ديگر: متعلّق طلب در باب امر، وجود و در باب نهى، عدم است. چه بگوئيد «امرنى بكذا» و چه بگوئيد «نهانى عن كذا» در هر دو، طلب موجود است منتها در اوّلى، متعلّق طلب، ايجاد و در دوّمى ترك است و الا در اصل و حقيقت طلب، فرقى بين آن دو نيست.

خلاصه: معناى نهى و امر، طلب لزومى انشائى است كه در بحث اوامر هم مفصّلا درباره آن بحث كرديم.

متعلّق نهى «ترك» است يا «كفّ»

(1)- در باب نواهى، اختلافى هست كه در باب اوامر، آن اختلاف وجود ندارد و اينك به توضيح آن مى‌پردازيم.

سؤال: آيا مطلوب مولا و ناهى، نفس ترك- امر عدمى- مى‌باشد يا اينكه مطلوب او كفّ از فعل- كه شائبه‌اى از وجود در آن هست- مى‌باشد مثلا وقتى مولا مى‌فرمايد:

«لا تشرب الخمر» صرف عدم تحقّق منهى عنه و ترك شرب خمر، مطلوب خداوند متعال است يا اينكه معناى اخصّ ديگرى منظور است و آن عبارت از «كفّ» و خوددارى نفس مى‌باشد؟

[1]همان‌طور كه در بحث اوامر، متذكّر شديم، معانى مادّه امر، متعدّد بود گاهى امر به‌معناى فعل، استعمال مى‌شد گاهى به‌معناى فعل عجيب و زمانى به‌معناى شأن و گاهى در سائر معانى استعمال مى‌گشت امّا آن معانى در مادّه نهى راه ندارد بلكه مادّه نهى به‌معناى همان طلب است كه مادّه امر هم داراى اين معنا بود و نيز ر. ك: ايضاح الكفاية 1/ 393.