و هم حرام است يا اينكه فقط واجب يا تنها حرام مى‌باشد.

مسأله اجتماع امر و نهى را به اين بيان مى‌توان از مسائل علم كلام محسوب نمود كه:

در مسائل كلامى از احوال مبدأ و معاد بحث مى‌شود در محلّ بحث هم چنين مى‌گوئيم: آيا براى مولا و خداوند متعال جائز است كه امرش متوجّه يك عنوان و نهيش را متوجّه عنوانى نمايد كه آن دو عنوان در خارج، تصادق وجودى دارند يا نه به عبارت ديگر: آيا مولا مى‌تواند امرى را متعلّق به كلّى صلات و نهيى را متعلّق به كلّى غصب نمايد در حالى كه بين صلات و غصب، اتّحاد وجودى مطرح است يا نمى‌تواند؟ بديهى است كه اگر به نحو مذكور بحث نمائيم، مسأله اجتماع امر و نهى از مسائل علم كلام محسوب مى‌شود.

اجتماع امر و نهى را مى‌توان از مبادى احكاميّه علم اصول قرار داد.

سؤال: مبادى احكاميّه چيست؟

جواب: مبادى احكاميّه علم اصول، جزء مسائل اصولى نيست امّا درباره بعضى از شئون احكام بحث مى‌كند فرضا اگر شما بحث كنيد كه آيا بين احكام خمسه تكليفيّه تضادّى هست يا نه مسأله مذكور از مسائل فقهى نيست كما اينكه از مسائل اصولى نمى‌باشد بلكه جزء مبادى احكاميّه مى‌باشد يعنى: مسائلى داريم كه درباره احكام بحث مى‌كند و براى علم اصول، جنبه مقدّمى دارد لذا آن‌ها را مبادى احكاميّه ناميده‌اند بنابراين در محلّ بحث مى‌گوئيم: مسأله اجتماع امر و نهى به اين نحو مى‌تواند جنبه مبادى احكاميّه پيدا كند كه: آيا اجتماع امر و نهى نسبت به دو عنوانى كه در خارج متفاوت و متغاير هستند، مانند اجتماع نسبت به يك عنوان، تضاد و استحاله دارد يا اينكه استحاله‌اى مطرح نيست پس مسأله اجتماع امر و نهى را مى‌توان از مبادى احكاميّه علم اصول، محسوب نمود.

در پايان اين بحث متذكّر مى‌شويم كه مسأله اجتماع امر و نهى مى‌تواند جزء مبادى تصديقيّه علم اصول باشد.

مبادى تصديقيّه كدام است؟

مبادى تصديقيّه، مسائلى هست كه درباره موضوع علم بحث مى‌كند كه آيا موضوع‌