و ربما أشكل على المعلّق أيضا، بعدم القدرة على المكلّف به في حال البعث، مع أنّها من الشّرائط العامّة. و فيه: إنّ الشّرط إنّما هو القدرة على الواجب في زمانه، لا في زمان الإيجاب و التّكليف، غاية الأمر يكون من باب الشّرط المتأخّر، و قد عرفت بما لا مزيد عليه أنّه كالمقارن، من غير انخرام للقاعدة العقليّة أصلا، فراجع(1).

دو اشكال ديگر بر واجب معلّق‌

(1)- 1: با اينكه قدرت مكلّف بر اتيان مأمور به يكى از شرائط عامّه تكليف است، چگونه مى‌گوئيد در واجب معلّق، وجوب «فعلى» است امّا واجب «استقبالى» هست؟

ممتنع است كه وجوب حج‌، «فعلى» باشد لكن واجب- حج- در ماه ذى‌حجّه، تحقّق پيدا كند زيرا قدرت، يكى از شرائط چهارگانه‌ عامّه تكليف است و در تمام تكاليف و اوامر بايد تحقّق داشته باشد درحالى‌كه در واجبات معلّق، هنگام توجّه تكليف، مكلّف، قادر بر اتيان مأمور به نيست.

جواب: قدرت مكلّف بر اتيان مأمور به- واجب- در حين «ايجاب» و «صدور خطاب»، شرط نيست بلكه قدرت در حال موافقت، معتبر است يعنى قدرت بر اتيان مأمور به در ظرف خودش شرط است نه در حين ايجاب مولا و لذا اگر مكلّف در هنگام توجّه تكليف، قادر امّا در هنگام فعل و عمل، عاجز باشد، خطاب مولا نسبت به او ساقط است.