از زيد و علم، يك مجموعه اعتبارى مركّب تشكيل داده به نام «زيد و علم» و آن مجموعه را موضوع قضيّه حمليّه قرار مى‌دهيم كانّ زيد و علم موضوع واقع شده و آن مجموعه مركّب را اعتبارا موضوع قرار داده سپس محمول را كه عبارت است از «علم» بر موضوع قضيّه حمل نموده كه به صورت (زيد و علم علم) درمى‌آيد و مانعى ندارد كه قضيّه حمليّه را به صورت مذكور تشكيل دهيد يعنى با اينكه زيد و علم، دو حقيقت هستند، براى آنها يك اتّحاد اعتبارى تصوّر مى‌كنيم و يك مجموعه فرضى تشكيل داده و آن را موضوع قضيه قرار مى‌دهيم كه محمولش هم كلمه «علم» هست بنابراين لازم نيست كه موضوع و محمول، اتّحاد حقيقى داشته بلكه اگر تغاير واقعى هم داشته باشند با «اعتبار» و «لحاظ» مى‌توان قضيّه حمليّه صحيح، ترتيب داد.

اشكالات مصنّف بر كلام صاحب فصول: 1- برفرض كه بيان شما صورت خارجى داشته باشد، نتيجه‌بخش نيست و ادّعاى شما را ثابت نمى‌كند زيرا اگر شما مجموعه مركّب را موضوع قرار داديد، مفهومش اين است كه «كل» را به عنوان موضوع قضيّه انتخاب كرده و محمول شما هم كه جزء است درحالى‌كه جزء، قابل حمل بر كل نيست و نمى‌توان گفت «كل» همان جزء است بلكه كل، مركّب از جزء و مشتمل بر جزء است به عبارت ديگر:

همان‌طور كه قضيّه «زيد علم» صحيح نيست، قضيّه «زيد و علم علم» هم درست نيست زيرا مجموعه مركّب اعتبارى «زيد و علم» لا يكون علما بل يكون مشتملا على العلم‌

خلاصه اشكال اوّل: برفرض كه كلام شما را بپذيريم، نتيجه‌اش جواز تشكيل قضيّه حمليّه نيست زيرا جزء را نمى‌توان بر كل حمل نمود.

2- آيا شما- صاحب فصول- مى‌خواهيد يك مطلب فرضى ترتيب دهيد يا اينكه در صدد بيان ملاك قضاياى حمليّه متداوله هستيد؟