24 حال (2)

اقسام حال‌

حال نيز مانند خبر مى‌تواند مفرد، شبه جمله يا جمله باشد. بنابراين، اگر مفرد يا شبه جمله يا جمله، خصوصيت « حال » را داشته باشد، يعنى هيئت ذو الحال را هنگام وقوع حدث بيان كند، حال خواهد بود.

مثال‌هاى مفرد در درس قبل گذشت و اينك به مثال‌هايى از شبه جمله و جمله و برخى از احكام آنها مى‌پردازيم:

مثال‌هاى شبه جمله‌

1. « رأيت الهلال بين السّحاب؛ ماه را در حالى كه بين ابرها بود، ديدم».

2. « جاء علي على المركب؛ على در حالى كه بر مركب بود، آمد».

در مثال [1]، « بين السحاب» ظرف « رأيت » نيست، زيرا « رؤيت » در بين ابرها صورت نگرفته است‌ [1]، بلكه « بين السحاب» بيان‌كننده جايگاه استقرار « هلال » است؛ به عبارت ديگر:

بيان مى‌كند كه هلال در موقع رؤيت در كجا واقع شده است. بنابراين « حال » است.

نكته: « بين السّحاب» به تنهايى توان توضيح حالت « هلال » را ندارد، بلكه به كمك افعال عموم، مانند « استقر »، حالت « هلال » را بيان مى‌كند. بنابراين در واقع جمله بالا چنين بوده است: « رأيت الهلال إستقرّ بين السحاب» كه « استقر بين‌

[1] . به بحث مفعول فيه مراجعه كنيد.