او ميتواند كرد و قوت او از آنچه در فطرت داده باشند يا بعادت اكتساب كرده بود زياده نشود، پس سخن او گاه محكم بوده باشد و گاه متشابه و در توحيد وقتى تنزيه صرف تواند گفت، و وقتى تشبيه محض.

و همچنين در معاد، تا هر طايفه بحق خود رسند و حظ خود بردارند.

و حكيم، همچنين گاه قياسات برهانى استعمال كند و گاه بر اقناعيات قناعت نمايد و گاه بشعريات و مخيلات تمسك كند تا ارشاد هركسى بقدر بصيرت او كرده باشد و چون معتقدات هرقوم هرچند در سلك توجه بكمال منخرط باشد اما در صورت و وضع مختلف، پس مادام كه بفاضل اول كه مدبر مدينه فضلا باشد اقتداء كنند ميان ايشان تعصب و تعاند نبود اگرچه در مذهب و ملت مختلف نمايند، بلكه اختلاف ملل و مذاهب كه نزديك ايشان از اختلاف رسوم خيالات و امثله حادث شده است كه غايت همه يك مطلوبست بمنزله اختلاف مطعومات و ملبوساتى بود كه بجنس و لون مختلف باشند و غايت همه يكنوع منفعت و رئيس مدينه كه مقتداى ايشان بود و ملك اعظم و رئيس الرؤساء بحق او باشد، هر طايفه را بمحل و موضع خود فرود آورد و رياست و خدمت ميان ايشان مرتب گرداند. چنانكه هر قومى باضافت با قومى ديگر مرؤسان باشند و باضافت با قومى ديگر رؤساء، تا بقومى رسد كه ايشانرا اهليت هيچ رياست نبود و خدم مطلق باشند. و اهل اين مدينه مانند موجودات عالم شوند در ترتب و هريك بمنزله مرتبه باشند از مراتب موجودات كه ميان علت اولى و معلول اخير افتاده باشند. و اين اقتداء بود بسنت الهى كه حكمت مطلق است، اما اگر از اقتداء بمدبر مدينه انحراف كنند قوت غضبى در ايشان بر قوت ناطقه تفوق طلبد، تا تعصب و عناد و مخالفت مذهب در ميان ايشان حادث شود، و چون رئيس را مفقود يافته باشند، هر يكى بدعوى رياست برخيزد، و هر صورتى از آن صور موهوم و متخيل كه بديشان داده بودند