بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌

مقدّمه‌

1- نگاهى به زندگى و كارهاى خواجه طوسى‌

ابو جعفر محمّد بن محمّد بن حسن طوسى، ملقّب به نصير الدّين و مشهور به خواجه نصير طوسى، متولّد 597 و متوفّى 672. متكلّم و حكيم و رياضى‌دان و منجّم و نويسنده، از بزرگترين شخصيّت‌هاى علمى و مذهبى و سياسى جهان اسلامى و از افتخارات عالم تشيّع به شمار مى‌رود. ظهور نبوغ فكرى، وسعت اطّلاع و آثار فراوان او در علوم مختلف و اثرى كه در دانشمندان معاصر خويش پس از خود گذاشته است او را چنان مشهور آفاق ساخته كه علما از وى به عناوين گوناگون، همچون «استاد بشر» و «خاتم المحققين» ياد كرده‌اند. با اين پيشينه، تا كنون، چنان كه بايد، به آثار اين حكيم ذو فنون در زمانهاى ظهور وسايل چاپ كتاب توجّهى مناسب نشده، و هنوز رسايل مهمّ او در دسترس جويندگان قرار نگرفته است، و به همين جهت تأثير كارهاى او در ميان طالبان علم فراگير نشده است، و بايد روزى فرا رسد كه افكار علمى او نه تنها در حوزه‌هاى علمى كشورهاى اسلامى سايه‌گستر شود، بلكه جهانيان نيز با انديشه‌هاى علمى و كلامى و رياضى و فلسفى و منطقى و اخلاقى او آشنا گردند. خواجه طوسى در همه عمر خويش با نهايت‌