responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ نامه اصول فقه نویسنده : مرکز اطلاعات و منابع اسلامی    جلد : 1  صفحه : 734

[1]صدر، محمد باقر، دروس فى علم الاصول، ج 2، ص 288

حيدر، محمد صنقور على، المعجم الاصولى، ص 865.

مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج 1، ص (201-198).

مكارم شيرازى، ناصر، انوار الاصول، ج 2، ص 510.

محقق داماد، مصطفى، مباحثى از اصول فقه، ج 2، ص (117-116).

اصفهانى، محمد حسين، الفصول الغروية فى الاصول الفقهية، ص 337 و 346.

مستند اجماع

ملاك حجيت اجماع

مستند اجماع، همان ملاك حجيت اجماع است. مستند اجماع از ديدگاه شيعه، كشف از قول معصوم(عليه السلام) يا وجود دليل معتبرى است كه از معصوم(عليه السلام) صادر شده و به ما نرسيده است، اما مستند اجماع از ديدگاه اهل سنت اين است كه اجماع كنندگان، اجماع خود را به دليلى استناد بدهند، چه آن دليل كتاب باشد يا سنت و يا قياس. اجماعى كه چنين مستندى نداشته باشد، مثل اين كه از طريق الهام و يا توفيق الهى باشد، اجماع بدون مستند است و بيشتر اهل سنت آن را معتبر نمى دانند، هر چند برخى از آنان آن را مى پذيرند.

به اعتقاد اصوليون شيعه، اجماع مستند در نزد اهل سنت اجماع مدركى بوده و حجت نيست. برخى از اهل سنت نيز اين اشكال را وارد مى دانند.

زهيرالمالكى، محمد ابوالنور، اصول الفقه، ج 3، ص 207 و 208.

زحيلى، وهبه، الوجيز فى اصول الفقه، ص 48.

غراوى، محمد عبد الحسن محسن، مصادر الاستنباط بين الاصوليين و الاخباريين، ص 171.

خضرى، محمد، اصول الفقه، ص 325.

فاضل لنكرانى، محمد، سيرى كامل در اصول فقه، ج 10، ص 292.

مختارى مازندرانى، محمد حسين، فرهنگ اصطلاحات اصولى، ص 23.

مسقطات تكليف

امور موجب سقوط تكليف

مسقطات تكليف، هر آن چيزى است كه موجب سقوط تكليف مى شود. سقوط تكليف از راه هاى مختلفى انجام مى شود:

1. سقوط تكليف، به سبب انجام مأموربه و موافقت با آن;

2. سقوط تكليف به سبب عصيان مكلف نسبت به مأموربه و انجام مرادف آن; براى مثال، اگر كسى از زوال شمس تا غروب آفتاب، نماز ظهر را نخواند، تكليف ادايى او نسبت به امر به نماز ظهر ساقط مى شود; البته وظيفه او نسبت به قضاى نماز، تكليف ديگرى است (كه با دليل ديگرى ثابت مى شود);

3. سقوط تكليف به سبب از بين رفتن موضوع آن; براى مثال، انسان مسلمان، به تجهيز، تكفين و تدفين ميت مسلمان، مكلف است، ولى اگر قبل از تجهيز، آن ميت طعمه حريق شده و خاكستر گردد، موضوع تكليف منتفى شده و تكليف انسان مسلمان هم ساقط مى گردد;[1]

4. سقوط تكليف به سبب عجز از انجام آن، البته به شرط آن كه به اختيار نباشد[2]

1. فاضل لنكرانى، محمد، كفاية الاصول، ج 2، ص (339-338).

[2]صدر، محمد باقر، دروس فى علم الاصول، ج 2، ص 207

جزايرى، محمدجعفر، منتهى الدراية فى توضيح الكفاية، ج 2، ص 108.

ذهنى تهرانى، محمد جواد، تحرير الفصول، ج 2، ص 960.

آخوند خراسانى، محمد كاظم بن حسين، كفاية الاصول، ص 146.

مسلك اعتبار

ر.ك: نظريه اعتبار

مسلك بساطت مشتق

ر.ك: نظريه بساطت مشتق

مسلك تعهد

ر.ك: نظريه تعهد

مسلك تقرير

ر.ك: طريق تقرير

مسلك تلازم

ر.ك: نظريه تلازم

مسلك حدس

ر.ك: طريق حدس

مسلك سببيت

ر.ك: نظريه سببيت

مشترك لفظى

ر.ك: لفظ مشترك

مشترك معنوى

لفظ داراى معناى واحد با مصاديق متعدّد

مشترك معنوى، به لفظى گفته مى شود كه داراى يك معنا است اما آن معنا مصاديق متعددى دارد، مانند: لفظ «انسان» كه به معناى «حيوان ناطق» است و همه افراد و مصاديق انسان را شامل مى شود.

خوانسارى، محمد، منطق صورى، ص 71.

مشتق (ادبى

لفظ گرفته شده از لفظ ديگر با تناسب در معنا و ترتيب حروف

مشتق، در اصطلاح اديبان، هر لفظى را گويند كه از لفظ ديگر گرفته شده، مشتمل بر حروف اصلى آن باشد و در اصل معنا با آن تناسب داشته و در ترتيب حروف نيز با آن موافق باشد، امّا از لحاظ هيئت با آن اختلاف داشته باشد، مانند: «ضارب» كه از «يضرب» گرفته شده و حروف اصلى آن را نيز (ض، ر، ب) به ترتيب دارا است، و در معنا نيز متناسب با آن است، ولى هيئت

نام کتاب : فرهنگ نامه اصول فقه نویسنده : مرکز اطلاعات و منابع اسلامی    جلد : 1  صفحه : 734
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست