غزالى، محمد بن محمد، المستصفى من علم الاصول (به ضميمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت)، ج 2، ص 7.

خضرى، محمد، اصول الفقه، ص 244.

بحرالعلوم، محمد، الاجتهاد اصوله و احكامه، ص 66.

آخوند خراسانى، محمد كاظم بن حسين، كفاية الاصول، ص 385.

فيض، عليرضا، مبادى فقه و اصول، ص 21.

موسوى بجنوردى، محمد، مقالات اصولى، ص 11.

مشكينى، على، اصطلاحات الاصول، ص 228.

فاضل تونى، عبد الله بن محمد، الوافية فى اصول الفقه، ص 147.

خمينى، مصطفى، تحريرات فى الاصول، ج 3، ص 194.

قزوينى، ابراهيم بن محمد باقر، ضوابط الاصول، ص 99.

فضلى، عبد الهادى، مبادى اصول الفقه، ص 21.

سجادى، جعفر، فرهنگ معارف اسلامى، ج 4، ص 10.

خمينى، روح الله، تهذيب الاصول، ج 2، ص 96.

صدر، محمد باقر، بحوث فى علم الاصول، ج 4، ص 259.

مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج 2، ص 51.

كتاب شناسى اصول فقه

شناسايى و توصيف كتاب هاى مرتبط با علم اصول فقه

كتاب شناسى اصول فقه، به معناى شناسايى و توصيف كتاب ها و مقالاتى است كه درباره موضوعات مختلف علم اصول فقه، تدوين و تأليف شده و در ضمن آن، همه اطلاعات مورد نياز براى جستوجو از هر يك از كتاب هاى اصولى به اختصار آورده شده است.

براى مثال، در كتاب «كتاب شناسى اصول فقه شيعه» آمده است:

«جمال الدين حسن بن زين الدين، 959 1011 ق، معالم الدين و ملاذ المجتهدين، اخراج و تعليق و تحقيق: عبد الحسين محمد على البقال. مطبعة الاداب، نجف، 1391 ق، 471 ص، فهرست مطالب دارد...»[1]

[1]مهريزى، مهدى، كتابشناسى اصول فقه شيعه، ص 81

كتب اصول فقه

كتاب هاى تدوين شده درباره اصول فقه

كتب اصول فقه، به كتاب هايى گفته مى شود كه در مورد اصول فقه تأليف و تدوين شده است.

برخى از مهم ترين آنها از شيعه و اهل سنّت عبارت است از:

أ) كتاب هاى اصولى شيعه:

1. «الرسالة الاصولية»، اثر شيخ مفيد;

2. «الذريعة الى اصول الشريعة»، اثر سيد مرتضى علم الهدى;

3. «عُدّة الاصول»، اثر شيخ طوسى;

4. «معارج الاصول»، اثر محقق حلى;

5. «معالم الدين»، اثر حسن بن زين الدين;

6. «قوانين الاصول»، اثر ميرزاى قمى;

7. «الفصول الغروية فى الاصول الفقهية»، اثر شيخ محمد حسين بن عبد الرحيم اصفهانى;

8. «فرائد الاصول»، اثر شيخ مرتضى انصارى;

9. «كفاية الاصول»، اثر آخوند خراسانى;

ب) كتاب هاى اصولى اهل سنت:

1. «الرسالة» اثر شافعى;

2. «العمد»، اثر قاضى عبد الجبار معتزلى;

3. «المعتمد»، اثر ابوالحسن بصرى معتزلى;

4. «البرهان»، اثر عبدالملك بن عبدالله جوينى;

5. «المستصفى»، اثر ابوحامد غزالى;

6. «المحصول»، اثر فخرالدين رازى;

7. «الاحكام فى اصول الاحكام»، اثر ابوالحسن آمدى;

8. «المنهاج»، اثر بيضاوى شافعى.

زحيلى، وهبه، الوجيز فى اصول الفقه، ص (19-18).

كثرت استعمال

كثرت استفاده از لفظ براى اراده معناى خاص

كثرت استعمال، يعنى به كارگيرى زياد يك لفظ به منظور اراده كردن معنايى خاص و حاضر نمودن آن معنا در ذهن مخاطب، به گونه اى كه اين كثرت استعمال باعث غلبه و انصراف معنا از آن لفظ شود، مانند: كلمه «قانون» كه ابتدا به معناى خط كش بوده و بعد، بر اثر كاربرد زياد در معناى فعلى مصوبات مجلس و دولت همين معنا به ذهن مخاطبان مى آيد.

نكته:

1. كثرت استعمال ممكن است به حدى برسد كه باعث ايجاد رابطه قراردادى يا همان علقه وضعيه (وضع) بين لفظ و معنا، و وضع تعينى لفظ در معنايى گردد;

[2]كثرت استعمال ممكن است در مورد اطلاق لفظ در مثل، يا صنف و يا نوع آن نيز انجام گيرد

صدر، محمد باقر، بحوث فى علم الاصول، ج 1، ص 95.

ولايى، عيسى، فرهنگ تشريحى اصطلاحات اصول، ص 374.

بروجردى، حسين، نهاية الاصول، ص 17.

آذرى قمى، احمد، تحقيق الاصول المفيدة فى اصول الفقه، ص 71.

كثرت روات

كثرت راويان يكى از دو خبر متعارض

يكى از انواع مرجحات سندى، كثرت روات است و مراد از آن اين است كه تعداد راويان يكى از دو خبر متعارض از ديگرى بيشتر باشد. در چنين صورتى، رجحان، از آنِ روايتى است كه