عناصر عادت

اركان تشكيل دهنده عرف

عناصر عادت، به معناى اركان تشكيل دهنده آن است.

عادت اگر فردى باشد عناصر آن عبارت است از:

1. عمل، كه شامل قول و رفتار است;

2. تكرار عمل به طور مستمر;

[3]تكرار عمل به طور ناخودآگاه

ولى اگر عادت جمعى باشد عناصرى دارد كه در مستند «عناصر عرف» بيان شده است.

نيز ر.ك: عناصر عرف.

محمدى، ابوالحسن، مبانى استنباط حقوق اسلامى يا اصول فقه، ص 254.

زحيلى، وهبه، اصول الفقه الاسلامى، ج 2، ص 828.

عناصر عرف

اركان تشكيل دهنده عرف

عناصر عرف، همان اركان اصلى سازنده عرف است.

درباره شمار عناصر سازنده عرف چند ديدگاه وجود دارد، اما بيشتر اصولى ها چهار عنصر را بر شمرده اند كه عبارت است از:

1. عمل معين;

2. تكرار عمل به وسيله گروه معين;

3. احراز تكرار عمل از سوى اكثر يا عموم مردم يك كشور يا منطقه معين;

[4]ارادى بودن تكرار عمل در عرف و نشأت گرفته از تشخيص حسن و قبح يا درك سود و زيان، نه فطرى و غريزى بودن آن

منصورى، خليل رضا، نظرية العرف و دورها فى عملية الاستنباط، ص 54.

جعفرى لنگرودى، محمد جعفر، دانشنامه حقوقى، ج 2، ص 59.

جعفرى لنگرودى، محمد جعفر، مقدمه عمومى علم حقوق، ص 50.

محمدى، ابوالحسن، مبانى استنباط حقوق اسلامى يا اصول فقه، ص 251.

جناتى، محمد ابراهيم، منابع اجتهاد (از ديدگاه مذاهب اسلامى)، ص 391 و 395.

عناصر قياس

ر.ك: اركان قياس

عناوين

ر.ك: عنوان و معنون

عناوين اشتقاقى

ر.ك: عنوان اشتقاقى

عناوين اعتبارى

ر.ك: عنوان اعتبارى

عناوين انتزاعى

ر.ك: عنوان انتزاعى

عناوين اولى

ر.ك: عنوان اولى

عناوين تعليلى

ر.ك: عنوان تعليلى

عناوين تقييدى

ر.ك: عنوان تقييدى

عناوين توليدى

ر.ك: عنوان توليدى

عناوين ثانوى

ر.ك: عنوان ثانوى

عناوين خارج محمول

ر.ك: عنوان خارج محمول

عناوين ذاتى

ر.ك: عنوان ذاتى

عناوين غير مستقل

ر.ك: عنوان غير مستقل

عناوين قصدى

ر.ك: عنوان قصدى

عناوين متأصله

ر.ك: عنوان ذاتى

عناوين محمول بالضميمه

ر.ك: عنوان محمول بالضميمه

عناوين مستقل

ر.ك: عنوان مستقل

عنوان اشتقاقى

وصف محمول بر ذات به اعتبار اتصاف آن به مبدأ اشتقاق

عنوان اشتقاقى، وصفى است كه بر ذات، به اعتبار اتصاف آن به مبدأ اشتقاق، حمل مى گردد، مانند: عنوان طويل (بلند قامت)، عالم و عادل كه بر ذات حمل مى شود، به اعتبار اتصاف ذات به مبدأ اشتقاق آنها; يعنى طول، علم و عدالت.

صدر، محمد باقر، بحوث فى علم الاصول، ج 3، ص 342.

نائينى، محمد حسين، اجود التقريرات، ج 1، ص 76.

عنوان اعتبارى

عنوان ناشى از اعتبار مُعتبِر

عنوان اعتبارى، مقابل عنوان ذاتى بوده و به عناوين و اوصافى گفته مى شود كه وجود آنها به اعتبار معتبر (شخص اعتبار كننده) بستگى دارد; يعنى در عالم اعتبار، وجود مستقل دارند،