responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ نامه اصول فقه نویسنده : مرکز اطلاعات و منابع اسلامی    جلد : 1  صفحه : 548

طلب ايقاعى

ر.ك: طلب انشايى

طلب به صيغه

ر.ك: امر به صيغه

طلب به ماده

ر.ك: امر به ماده

طلب تام

ر.ك: طلب وجوبى

طلب تشريعى

سعى در تحصيل غير مباشريِ مطلوب، به وسيله انشاى امر

طلب تشريعى، مقابل طلب تكوينى، و به معناى سعى براى تحصيل مطلوب در خارج، از طريق امر كردن به كسى و وادار نمودن او به انجام آن مى باشد; به بيان ديگر، كوشش براى رسيدن به مطلوب خارجى به وسيله انشاى امر (تكليف نمودن و جعل قانون) و برانگيختن مأمور، به سوى تحقق مطلوب در خارج را «طلب تشريعى» مى گويند.

نكته:

طلبى كه از امر فهميده مى شود، طلب حقيقى و تكوينى نيست، بلكه طلب انشايى است، چه به صيغه افعل باشد، چه به ماده طلب، چه به ماده امر و چه غير آنها.

صدر، محمد باقر، دروس فى علم الاصول، ج 2، ص 76.

صدر، محمد باقر، بحوث فى علم الاصول، ج 2، ص 13.

آخوند خراسانى، محمد كاظم بن حسين، كفاية الاصول، ص 84.

طلب تكوينى

سعى در تحصيل مباشريِ مطلوب

طلب تكوينى، مقابل طلب تشريعى، و به معناى تلاش براى دست يابى به مطلوب در خارج، به صورت مباشرى (مستقيم) است; يعنى خود شخص طلب كننده، براى تحصيل مطلوب، حركت مى كند، نه اين كه ديگرى را روانه كند، مانند شخص تشنه كه براى دست يابى به آب به راه مى افتد.

صدر، محمد باقر، دروس فى علم الاصول، ج 2، ص 76.

صدر، محمد باقر، بحوث فى علم الاصول، ج 2، ص 13.

طلب جدّى

طلب داراى قصد واقعى بر تحصيل مطلوب

طلب جدّى، مقابل طلب صورى و از اقسام طلب انشايى بوده و به طلبى گفته مى شود كه در آن قصد انشاى واقعى براى رسيدن به مطلوب خارجى وجود دارد; به خلاف طلب صورى كه چنين قصدى در آن وجود ندارد، مانند اين كه مولا به بنده اش بگويد: «برايم آب بياور» و قصد او آزمودن وى نباشد، بلكه واقعاً تشنه باشد.

فاضل لنكرانى، محمد، كفاية الاصول، ج 1، ص (419-416).

فاضل لنكرانى، محمد، سيرى كامل در اصول فقه، ج 3، ص 225.

سبزوارى، عبدالاعلى، تهذيب الاصول، ج 1، ص 61.

شيرازى، محمد، الوصول الى كفاية الاصول، ج 2، ص 106.

حكيم، محمد سعيد، المحكم فى اصول الفقه، ج 1، ص 264.

طلب حتمى

ر.ك: طلب وجوبى

طلب حقيقى (حالات لفظ)

ر.ك: طلب جدّى

طلب حقيقى (حالات نفس

خواست واقعى انسان نسبت به تحقق مطلوب

طلب حقيقى، مقابل طلب انشايى، و به معناى خواست واقعى و باطنى انسان است كه به منظور دست يابى به مطلوب خارجى اظهار مى گردد. طلب حقيقى يكى از صفت هاى نفس و قائم به آن است.

وقتى گفته مى شود فلان چيز مطلوب حقيقى مولا است، يعنى خواست درونى و حقيقى وى به تحقق آن در خارج تعلق گرفته است.

تحقق طلب حقيقى، به وجود لفظ و كلام (مثل امر) منوط نيست.

نكته اول:

طلب حقيقى، مصداق خارجى طلب، يعنى طلب به «حمل شايع صناعى» است; برخلاف طلب انشايى كه مصداق مفهومى طلب، محسوب مى گردد.

نكته دوم:

ميان طلب حقيقى و طلب انشايى ملازمه اى وجود ندارد; براى مثال، در اوامر امتحانى، طلب انشايى وجود دارد، اما طلب حقيقى وجود ندارد، چنان كه امكان دارد طلب حقيقى كه قائم به نفس است، مُبرِزى نداشته باشد; يعنى با انشا، طلب ابراز نشود.

فاضل لنكرانى، محمد، كفاية الاصول، ج 1، ص (419-416).

فاضل لنكرانى، محمد، سيرى كامل در اصول فقه، ج 3، ص 225.

سبزوارى، عبدالاعلى، تهذيب الاصول، ج 1، ص 61.

شيرازى، محمد، الوصول الى كفاية الاصول، ج 2، ص 106.

حكيم، محمد سعيد، المحكم فى اصول الفقه، ج 1، ص 264.

طلب خارجى

ر.ك: طلب حقيقى (حالات نفس)

طلب صورى

طلب فاقد قصد واقعى بر تحصيل مطلوب

طلب صورى، از اقسام طلب انشايى و در مقابل طلب جدى بوده و عبارت است از طلبى كه در آن قصد انشاى واقعى براى

نام کتاب : فرهنگ نامه اصول فقه نویسنده : مرکز اطلاعات و منابع اسلامی    جلد : 1  صفحه : 548
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست