responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ نامه اصول فقه نویسنده : مرکز اطلاعات و منابع اسلامی    جلد : 1  صفحه : 543

ضوابط جمع عرفى

ر.ك: قواعد جمع عرفى

«ط»

طرد

وجود وصف ملازم حكم، و فاقد تناسب ذاتى يا تبعى با حكم

طرد، از مسالك علت بوده و به معناى وصفى از اوصاف اصل غير از وصف مناسب يا وصف شبهى است كه در غير محل نزاع همواره همراه حكم مى آيد; به بيان ديگر، طرد عبارت است از وجود حكم با وجود وصفى كه مناسبت ذاتى و يا تبعى ميان آن وصف و حكم وجود نداشته و فقط ملازمه وجودى ميان آنها باشد، و چنين وصفى، وصف طردى ناميده مى شود، هم چون ملازمه وجودى ميان حكم حرمت خمر مسكر و انتشار بوى تند همراه آن. و يا براى مثال، در تعليل ازاله نجاست به آب مطلق گفته شده: «چون آب مايعى است كه بر جنس آن پُل ساخته مى شود، پس مطهر است» و از آن جا كه روغن و سركه چنين وصفى ندارند پس مطهر نيستند; وصف طردى در اين مثال، «قابليت پل زدن بر جنس آن» مى باشد كه در آب وجود دارد، ولى در سركه و خمر وجود ندارد.

اصوليون اهل سنت درباره اين كه طرد، از عليت كشف مى نمايد يا نه، اختلاف دارند; بسيارى از آنها همانند «آمدى» و «ابن حاجب» بر اين عقيده اند كه از عليت، كشف نمى كند و برخى ديگر، عكس آن را اعتقاد دارند.

نيز ر.ك: قياس طرد (خاص).

زهيرالمالكى، محمد ابوالنور، اصول الفقه، ج 4، ص 113.

فخر رازى، محمد بن عمر، المحصول فى علم اصول الفقه، ج 5، ص 221.

زحيلى، وهبه، اصول الفقه الاسلامى، ج 1، ص 661.

طرد و عكس

ر.ك: دوران

طرق استنباط علت حكم

ر.ك: مسالك علت

طرق امضايى

ر.ك: اماره امضايى

طرق بازشناسى حقيقت از مجاز

ر.ك: علايم حقيقت و مجاز

طرق تأسيسى

ر.ك: اماره تأسيسى

طرق تعيين حقيقت و مجاز

ر.ك: علايم حقيقت و مجاز

طرق خاص امضايى

ر.ك: اماره امضايى

طرق سمعى

ر.ك: اَماره شرعى

طرق شرعى

ر.ك: اَماره شرعى

طرق ظنى

ر.ك: امارات

طرق عقلايى

ر.ك: اماره عقلايى

طرق علمى

ر.ك: اماره معتبر

طرق غير علمى

ر.ك: امارات

طرق كاشفيت اجماع

راه هاى كشف اجماع از قول و نظر معصوم(عليه السلام)

اصوليون امامى معتقدند اجماع بماهو اجماع ارزش و اعتبار ذاتى ندارد، بلكه اجماعى ارزش دارد كه از نظر معصوم(عليه السلام) پرده بر مى دارد; از اين رو، راه هايى را براى كشف اجماع از قول و نظر معصوم(عليه السلام) مطرح نموده و آنها را «طرق كاشفيت اجماع» ناميده اند.

مهم ترين اين راه ها از نظر علماى شيعه عبارت است از:


[1]طريق حس (كه به آن تضمنى و يا دخولى نيز مى گويند); 2. طريق حدس; 3. طريق لطف; 4. طريق تقرير; 5. طريق وثوق و اطمينان

مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج 2، ص (103-101).

آخوند خراسانى، محمد كاظم بن حسين، كفاية الاصول، ص 331.

انصارى، مرتضى بن محمد امين، فرائد الاصول، ج 1، ص 83.

غراوى، محمد عبد الحسن محسن، مصادر الاستنباط بين الاصوليين و الاخباريين، ص 172.

طرق مخترعه

ر.ك: اماره تأسيسى

طرق معرفت حقايق الفاظ

ر.ك: علايم حقيقت

طريق تضمنى

ر.ك: طريق حس

طريق تقرير

كشف رأى معصوم(عليه السلام) از طريق تحقق اجماع در محضر وى و سكوت او

طريق تقرير، از «طرق كاشفيت اجماع» بوده و به اين معنا است كه در محضر منظر و مسمع معصوم(عليه السلام) اجماعى محقق شود و

نام کتاب : فرهنگ نامه اصول فقه نویسنده : مرکز اطلاعات و منابع اسلامی    جلد : 1  صفحه : 543
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست