responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ نامه اصول فقه نویسنده : مرکز اطلاعات و منابع اسلامی    جلد : 1  صفحه : 496

فراموشى سپرده مى شود و آيندگان گمان مى برند اين سيره، سيره مسلمانان است.

شايد اعمالى مانند زينت كردن مقابر از همين نوع باشد.

نكته:

برخى به اين توهم دچار شده اند كه سيره هاى متأخر از زمان معصوم(عليه السلام) نيز معاصر معصوم(عليه السلام) محسوب مى شود، زيرا در اين زمان نيز معصوم(عليه السلام) وجود دارد ولى غائب است; پس سكوت در چنين مواردى نيز دلالت كننده بر امضا است، بنابراين، هيچ گاه سيره غير معاصر معصوم نداريم.

از اين توهم پاسخ داده شده كه: سكوت در زمان غيبت نشانه امضا نيست، نه بر اساس عقل و نه بر اساس استظهار. اما اول، به دليل آن كه معصوم(عليه السلام) در زمان غيبت به نهى از منكر مكلف نيست، و اما دوم، چون مناط استظهار، حال معصوم(عليه السلام) است و روشن است كه حال غيبت با استظهار امضا از سكوت، سازگارى ندارد[1]

نيز ر.ك: سيره معاصر معصوم(عليه السلام).


[1]صدر، محمد باقر، دروس فى علم الاصول، ج 1، ص 264

طباطبايى حكيم، محمد تقى، الاصول العامة للفقه المقارن، ص 199.

مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج 2، ص 162.

محمدى، على، شرح اصول فقه، ج 3، ص 336.

سيره قديم

ر.ك: سيره معاصر معصوم(عليه السلام)

سيره متأخر

ر.ك: سيره غير معاصر معصوم(عليه السلام)

سيره متجدد

ر.ك: سيره غير معاصر معصوم(عليه السلام)

سيره متحدث

ر.ك: سيره غير معاصر معصوم(عليه السلام)

سيره متشرعه

عادت عملى رايج ميان پيروان دين، مذهب يا فرقه خاص

سيره متشرعه، به معناى استمرار روش و شيوه مستمر عملى ميان پيروان دين، مذهب و يا گروهى خاص بر انجام عملى و يا ترك آن است، مانند: اتفاق متشرعه بر حجيت خبر ثقه و جواز مسح پا با بخشى از كف دست در وضو.

بنابراين، در صورتى كه همه مسلمانان و يا پيروان مذهب خاصى از مسلمانان، مثل اماميه، بناى عملى بر انجام و يا ترك كارى داشته باشند، به آن، سيره مسلمين و يا سيره متشرعه، اطلاق مى شود.

نكته:

در سيره متشرعه، تشرع افراد، يا حيثيت تعليلى براى سيره است، مثل سيره مسلمين بر جهر (آشكار خواندن) در قرائت نماز ظهر در روز جمعه; به چنين روشى سيره متشرعه به معناى اخص مى گويند. و يا تشرع، حيثيت تعليلى نيست، بلكه در اين عمل، تشرع افراد و مقتضاى طبع آنها حيثيت عاقل بودنشان به طور يكسان دخالت دارد; مثل سيره متشرعه در عمل به خبر ثقه كه يقين حاصل نشده اين عمل از باب عاقل بودن آنها است يا به خاطر تشرع آنها; به چنين سيره اى، سيره متشرعه به معناى عام مى گويند.

نيز ر.ك: عرف متشرعه.

طباطبايى حكيم، محمد تقى، الاصول العامة للفقه المقارن، ص 199.

فيض، عليرضا، مبادى فقه و اصول، ص 205.

صدر، محمد باقر، دروس فى علم الاصول، ج 1، ص 276.

صدر، محمد باقر، بحوث فى علم الاصول، ج 4، ص 247.

حيدر، محمد صنقور على، المعجم الاصولى، ص (646-644).

سيره متشرعيه

ر.ك: سيره متشرعه

سيره مسلمين

ر.ك: سيره متشرعه

سيره معاصر معصوم(عليه السلام)

عادت مستمرّ رايج در زمان حضور معصوم(عليه السلام)

سيره معاصر معصوم(عليه السلام) يعنى بناى عملى مستمر عقلا و يا متشرعه كه هم زمان با عصر و زمان معصوم(عليه السلام) جريان داشته باشد.

يكى از اركان حجيت سيره، اثبات معاصر بودن آن با زمان معصوم (عليه السلام) و در مرأى و مسمع معصوم(عليه السلام) بودنِ آن، و ركن ديگر آن، امضاى شارع و يا عدم ردع وى است.

در سيره معاصر با زمان معصوم(عليه السلام) ركن اول احراز شده و به اثبات ركن ديگر نياز است; بنابراين، سيره اى كه بعد از زمان معصوم(عليه السلام)جارى شده باشد، حجيت ندارد.

براى اثبات معاصر بودن سيره با زمان معصوم(عليه السلام)روش هايى چون نقل و شهادت مطرح شده است; براى مثال، مرحوم «شيخ طوسى» وجود چنين سيره اى را نقل نموده و بر آن شهادت دهد[1]


[1]صدر، محمد باقر، بحوث فى علم الاصول، ج 4، ص 238

صدر، محمد باقر، دروس فى علم الاصول، ج 1، ص 264.

مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج 2، ص 161.

محمدى، على، شرح اصول فقه، ج 3، ص 333.

طباطبايى حكيم، محمد تقى، الاصول العامة للفقه المقارن، ص 199.

ايروانى، باقر، الحلقة الثالثة فى اسلوبها الثانى، ج 4، ص 370.

نام کتاب : فرهنگ نامه اصول فقه نویسنده : مرکز اطلاعات و منابع اسلامی    جلد : 1  صفحه : 496
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست