حكمت نسخ

مصلحت موقّت بودن برخى احكام شرعى

حكمت نسخ، مراعات تغيير مصالحى است كه احكام بر اساس آنها جعل گرديده است.

توضيح:

تمامى احكام شريعت اسلام بر پايه مصالح و ملاك هاى واقعى است، اما برخى از آنها دايمى بوده و هيچ گاه تغيير نمى كند; به همين دليل، در احكام مجعول بر اساس آن مصالح،نسخ راه ندارد.

اما برخى از اين مصالح، محدود و موقت به زمانى خاص است; يعنى با فرا رسيدن آن زمان، مصلحت موجود در آن منتفى مى گردد. نسخ براى برداشتن اين گونه احكام است; بنابراين، حكمت نسخ، عبارت است از جلوگيرى از امتداد زمانى احكام و قوانينى كه مصالح آنها به اتمام رسيده و نيز جاى گزين كردن احكام جديدى كه داراى مصالح دايمى مى باشد.

نكته:

برخى از اصولى ها حكمت نسخ را امتحان بندگان مى دانند; يعنى حق تعالى براى امتحان ميزان بندگى انسان ها حكمى را نسخ مى نمايد تا مطيع از عاصى مشخص شود.

زحيلى، وهبه، الوجيز فى اصول الفقه، ص 237.

حكم توصلى

ر.ك: احكام توصلى

حكمت وضع

ر.ك: فايده وضع

حكم ثابت

ر.ك: احكام ثابت

حكم جزيى

ر.ك: احكام جزئى

حكم حرجى

ر.ك: احكام حرجى

حكم حقيقت

ر.ك: احكام حقيقت

حكم حقيقى

ر.ك: احكام حقيقى

حكم حكومتى

ر.ك: احكام حكومتى

حكم سلطانى

ر.ك: احكام حكومتى

حكم شأنى

ر.ك: احكام اقتضايى

حكم شرعى

ر.ك: احكام شرعى

حكم شرعى تكليفى

ر.ك: تكليف شرعى

حكم شرعى ظاهرى

ر.ك: احكام ظاهرى

حكم شرعى واقعى

ر.ك: احكام واقعى

حكم ضررى

ر.ك: احكام ضررى

حكم ضمنى

ر.ك: احكام ضمنى

حكم طريقى

ر.ك: احكام طريقى

حكم ظاهرى

ر.ك: احكام ظاهرى

حكم عقل

ر.ك: احكام عقلى

حكم عقلايى

ر.ك: احكام عقلايى

حكم عقل عملى

ر.ك: احكام عقل عملى

حكم عقل نظرى

ر.ك: احكام عقل نظرى

حكم عملى

ر.ك: احكام عملى

حكم غير الزامى

ر.ك: احكام ترخيصى

حكم غير انحلالى

ر.ك: احكام غير انحلالى

حكم غير مستمر

ر.ك: احكام متغير

حكم غير منصوص

ر.ك: احكام غير منصوص

حكم غيرى

ر.ك: احكام غيرى

حكم فعلى

ر.ك: احكام فعلى

حكم قضايى

ر.ك: احكام قضايى