بگويد:
«لاتكرم
الفساق من العلما»;
فساق در اينجا
صنف خاصى از
علما هستند كه
از شمول مطلق
(العالم) خارج
شده اند.
نائينى،
محمد حسين،
فوائد
الاصول، ج 1، 2،
ص 573.
تقييد
به متصل
ر.ك: مقيّد
متصل.
تقييد
به منفصل
ر.ك: مقيّد
منفصل.
تقييد
ثبوتى
تحديد شمول
يك مفهوم در
مقام ثبوت و
واقع
تقييد را در
دو مقام مى
توان تصور كرد:
[1]مقام
ثبوت يا عالم
واقع; 2. مقام
اثبات يا عالم
دلالت دليل
تقييد
ثبوتى، به
معناى لحاظ
كردن قيد در
عالم ثبوت و
واقع مى باشد;
براى مثال،
متكلم در عالم
واقع ماهيت
«رقبه» را در
نظر مى گيرد و
سپس قيد «مؤمنة»
را به آن مى
افزايد، بى آن
كه آن را در
قالب دليل ذكر
كند و سپس حكم
وجوب آزادى او
را انشا مى
كند. حال اگر
اين حكم را در
قالب الفاظ
براى مكلف
بيان كند، و
قيد مؤمنة را
بعد از رقبه
بياورد،
تقييد اثباتى
نيز محقق مى
شود.
خويى،
ابوالقاسم،
محاضرات فى
اصول الفقه، ج
5، ص 364.
صدر، محمد
باقر، دروس فى
علم الاصول، ج
1، ص 237.
مجاهد،
محمد بن على،
مفاتيح
الاصول، ص 206.
تقييد
مستهجن
تقييد
ناپسند نزد
عرف به دليل
لزوم لغويت يا
خروج همه يا
اكثر افراد
تقييدى كه
در نظر عرف
قبيح و ناپسند
باشد، تقييد
مستهجن نام
دارد.
تقييد
مستهجن در
جايى است كه
تقييد مطلق،
موجب لغو و بى
فايده شدن
تقييد يا موجب
خروج همه يا
اكثر افراد از
تحت مطلق گردد.