responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى نویسنده : شیرازی، احمد امین    جلد : 1  صفحه : 27

و فى كون هذا التّقديم: شارح در كلام مصنف درباره اين آيه كه گفت فقط مفيد تخصيص است ايراد دارد و ميگويد: تخصيص در اين‌جا صحيح نيست زيرا در جائى درست است كه سامع فعل را بداند ولى در متعلّق آن دچار اشتباه باشد. و اينجا سامع از فعل هدايت بى‌خبر بوده و خداوند بعنوان كلام ابتدائى فرموده ما ثمود را هدايت كرديم. پس نكته تقديم ثمود حصر نيست بلكه تقديم براى درست شدن عبارت است از نظر قواعد عربى. و هرجا تقديم كلام براى صحّت قواعد باشد حصر نميآيد. زيرا قانون حصر «تقديم ما هو حقّه التأخير» است. تقديم به نيّت حصر، نه تقديمى كه قانون كلام اقتضى كرده است.

فليتامّل: وجه تأمل اينست كه اگر اين تقديم مفيد حصر باشد معنى آيه خراب است. زيرا مى‌فهماند كه فقط ما ثمود را هدايت كرديم نه غير او را. و اين كلام بايد در برابر كسى باشد كه پنداشته غير ثمود، هدايت شده. يا پنداشته غير ثمود با ثمود هدايت شدند تا حصر افراد يا قلب يا تعيين شود. در صورتيكه اينطور نيست. آيه فقط ميخواهد بيان هدايت ثمود نمايد. و اينكه آنان قابليّت اين هدايت را نداشتند.

و كذالك: شارح با اين عبارت ميخواهد بگويد چنانكه مفعول بدون واسطه را اگر مقدّم كنيم معنى حصر ميدهد. تقديم مفعول با واسطه يعنى «جار و مجرور» و ظرف نيز مفيد معنى اختصاص است كه مثالهاى شارح بترتيب براى جار و مجرور، ظرف زمان، ظرف مكان، مفعول له و حال است.

[بحث تخصيص‌]

و التخصيص لازم للتّقديم غالبا: اينكه گفته شد تقديم مفعول حصر

نام کتاب : آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى نویسنده : شیرازی، احمد امین    جلد : 1  صفحه : 27
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست