responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى نویسنده : شیرازی، احمد امین    جلد : 1  صفحه : 15

اخبار و آثار معتّز تلازم دارد. و گويا اخبار و آثار او بحدى رسيده كه ديدن، يعنى ديدن آثار او. و شنيدن، يعنى شنيدن اخبار او.

فذكر الملزوم ...: شاعر ذكر ملزوم نموده كه مطلق رؤيت و سماع است و اراده لازم كرده كه رؤيت آثار و نيكوئيها و شنيدن اخبار معتز است چنانكه در بحث كنايه خواهد آمد عقيده مصنف در باب كنايه ذكر ملزوم و اراده لازم است مانند «زيد طويل النجاد» كه منظور طول قامت است.

[ترك مفعول‌]

ففى ترك المفعول: فايده نياورد مفعول در اين شعر ابراز عموم و شمول است و چنين مى‌فهماند كه تلازم است بين مطلق رؤيت و رؤيت آثار معتّز و مطلق شنيدن و شنيدن اخبار معتز. و معلوم است كه اگر مفعول بهر كلمه و لفظى ذكر شود اين معنى را با اين لطافت نمى‌فهماند. و همچنين اگر در تقدير گرفته شود نيز نخواهد فهماند زيرا «المقدّر كالمذكور».

و الا اى و ان لم: اين عبارت مربوط است بعبارت مصنف كه گفت فالغرض ان كان اثباته ... يعنى غرض از حذف مفعول اين نيست كه نسيا منسيا باشد. بلكه غرض از حذف اينست كه در نيّت گرفته شود و باصطلاح نويا منويّا گردد. در اينصورت مى‌بايست مفعول را بحسب قرائن در نيّت گرفت يعنى اگر مدلول قرائن، عام باشد مفعول تقديرى نيز عام است و اگر دلالت قرائن خاصّ است مفعول تقديرى نيز خاصّ است.

و لمّا وجب: هرگاه مفعول را در تقدير بگيريم معلوم مى‌شود كه در معنى منظور شده پس بايد براى حذف آن در لفظ نكته و جهتى باشد.

نام کتاب : آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى نویسنده : شیرازی، احمد امین    جلد : 1  صفحه : 15
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست