[نهى و معانى آن‌]

و منها اى من انواع الطلب: يكى از انواع طلب نهى است. نهى با «لاء» جازم بكار ميرود مانند «لا تأكل» در ضمن نهى معنى استعلاء است. در معنى نهى اختلاف است بعضى گفته‌اند بمعنى طلب ترك مأخذ اشتقاق است و بعضى گفته‌اند بمعنى طلب كف است.

بين طلب كف و طلب ترك دو فرق اساسى است و يك وجه اشتراك. وجه اشتراك از اين جهت است كه نتيجه هردو معنى انجام نگرفتن فعل است. فرق اول در اين است كه كفّ از مأخذ اشتقاق در صورتى است كه توجه و قدرت و فهم باشد حتى مرغبّ بفعل هم موجود باشد سپس انسان از انجام آن جلوگيرى كند. ولى در ترك مأخذ اشتقاق علم و تمكّن و آماده‌شدن مأخذ اشتقاق نيست.

فرق دوم از اين جهت است كه ترك ادامه عدم است ولى كفّ بعد از وجود است پس «لا تشرب الخمر» اگر بمعنى اول باشد يعنى عدم شرب را ادامه بده و لازم نيست كه شرب انجام شده باشد و اگر بمعنى دوم باشد بايد مخاطب مرتكب شرب شود و سپس ما او را باز داريم.

و قد يستعمل فى: نهى گاهى در غير اين دو معنى بكار ميرود مانند تهديد، دعا و التماس.

فانهم اختلفوا: بحث اختلاف در معنى نهى را خوب بود مصنف در اول بحث ميآورد چنانكه ما در آنجا ذكر كرديم.

كالتهديد: يعنى ترسانيدن چنانكه در فارسى هم بكار ميرود مانند