responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : قواعد فقهيه نویسنده : بجنوردى، سيد محمد    جلد : 2  صفحه : 430

3- غرض عقلايى داشته باشد.

سومين شرط از شروط صحت، داشتن غرض عقلايى است. بدين معنى كه شرط بايد از شروطى باشد كه در نزد عقلا ارزشمند و مفيد بوده است، اگر چه اين شرط باعث افزايش مالى نگردد يا اينكه در مقابل اين شرط مالى قرار نگيرد. براى نمونه مى‌توان شرط روشن كردن چراغ در روز روشن جهت مطالعه و يا وزن كردن با ترازوى خاصى، در حالى كه هيچ فرقى بين ترازوها به جهت وزن كردن اين كالا نيست را مثال زد. اينگونه شروط، شروط باطلى هستند كه هيچ غرض عقلايى بر آن مترتب نيست. لذا با كشف بطلان شرط مشروط له مى‌تواند براى جبران خسارت وارده معامله را فسخ نمايد. [1]

داشتن غرض عقلايى بدان معنى نيست كه حتما اين شرط باعث افزايش مالى مبيع شود و يا اينكه در مقابل اين شرط، مالى قرار گيرد. چرا كه ثمن در مقابل شرط قرار نگرفته، و مقصود بالذات هم شرط نيست اگر چه اين شرط عموما در قيمت و افزايش ارزش مالى مثمن بى‌تأثير نيست ولى شرط فوق حتى باعث افزايش مالى مثمن هم نمى‌شد، باز منافات با غرض عقلايى داشتن نمى‌شد. در اين مورد آورده است: «الثالث أن يكون مما فيه غرض معتدّ به عند العقلاء و لو لم يوجب زيادة فى المالية و لم يجعل بازائه المال أيضا فانّ الشرط على أى حال لا يقع بأزائه الثمن و لا يقصد فى العقد أصالة فلا يلزم أن يكون له المالية و هذا بخلاف باب الاجارة فان‌


[1] . سيد ميرزا حسن موسوى بجنوردى، همان، ج 3،ص 227؛ ميرزا فتاح شهيد تبريزى، هداية الطالب الى اسرار المكاسب،انتشارات كتابخانۀ آيت اللّه مرعشى نجفى، قم: چاپخانۀ بهمن، 1407، ص 566.
نام کتاب : قواعد فقهيه نویسنده : بجنوردى، سيد محمد    جلد : 2  صفحه : 430
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست