خلل در سلام‌

يكى از موارد خلل صلات در تطبيق قاعدۀ لا تعاد، اگر مصلّى سلام را فراموش كند و بعد متوجه شود، اينگونه موارد چند صورت دارد: 1- گاه قبل از فعل منافى صلات است. 2- گاه بعد از فعل منافى صلات است و در فعل منافى گاه فعل منافى نياورده است بلكه سكوت ماحى صلات را آورده است. (سكوت طولانى ماحى هيأت صلات و جزء قواطع محسوب مى‌شود.) يعنى چند دقيقه گذشته لكن فعل منافى را نياورده است و بعد يادش مى‌آيد كه سلام را نياورده است.

لا ريب و لا شك يعتريه بعد از فعل منافى صلات، جاى جريان قاعدۀ لا تعاد نيست و اگر يادش آمد كه سلام را بجا نياورده است چون اين شخص با فعل منافى از صلات خارج شده است، پس با آوردن فعل منافى داخل صلات نيست.

اما اگر تذكر قبل از فعل منافى باشد پس صدق دخول در صلات مى‌كند و قاعدۀ محل مى‌گويد كه تو بايد جزء منسى را بياورى و امر به سلام باقى است و با آوردن سلام از نماز خارج مى‌شود و اما اگر بعد از فعل منافى باشد و متذكر شود، سلام را بجا نياورده است چون لا صلات الّا بطهور و طهور جزء عقد مستثناى قاعدۀ لا تعاد است و خللى وارد شده و نماز او باطل است.

اما بعد از فعل منافى به غير حدث مثلا اگر استدبار قبله باشد، آيا قبله جزء عقد مستثنى است و موجب بطلان صلات مى‌باشد؟ استنادا به قاعدۀ لا تعاد و نسيان سلام قبل از فعل منافى و قبل از سكوت ماحى صلات موجب قاعدۀ محل است و بايد بياورد. اما غير اين حالت نسيان سلام بعد از فعل منافى و بعد از سكوت ماحى صلات، چون فعل منافى در صلات واقع شده است، نماز باطل است و بايد دوباره بياورد. لكن بطلان صلات به واسطۀ ترك تسليم نيست بلكه به واسطۀ وقوع فعل‌