نام کتاب : قواعد فقهيه نویسنده : بجنوردى، سيد محمد جلد : 2 صفحه : 275
(4) قاعدۀ الخراج
بالضمان با رويكردى بر نظرات حضرت امام خمينى (س)
يكى از قواعد معروف در فقه اسلامى قاعدۀ «الخراج بالضمان» است؛
اين قاعده از حيث سند و دلالت و تطبيق آن با موارد مختلف در فقه مورد بحث و مداقه
قرار مىگيرد.
مدارك و مستندات قاعده
روايات
1- قال رسول اللّه (ص): «الخراج بالضمان»[1]، كه قول فخر الاسلام اين روايت از جوامع الكلم
آن حضرت محسوب مىشود. و همچنين در شرح قاموس آمده است كه روايت فوق همانند روايت «الغرم بالغنم» از أقسام جوامع الكلم پيامبر اكرم (ص) است.
2- سنن أبى داوود1و سنن ترمذى2و سنن نسائى3: قضى عمر بن عبد العزيز فى عبد اشترى و استعمله، ثم انكشف كونه معيبا،
فقضى ان عمله للبائع؛ فروى عليه عروة عن
[1] . سنن ابن ماجه، ج 3، ص 754، ح 2243.
[2] 1. 2: 306/ 3508- 3510.
[3] 2. 2: 376- 377/ 1303 و 1304.
[4] 3. 7: 254- 255.
نام کتاب : قواعد فقهيه نویسنده : بجنوردى، سيد محمد جلد : 2 صفحه : 275