responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : قواعد فقهيه نویسنده : بجنوردى، سيد محمد    جلد : 1  صفحه : 153

از قاعدۀ غرور متأخر است. به تعبير ديگر، عنوان خدعه و تدليس قبل از اتلاف و ضرر، هم رتبتا و هم زمانا صادق است. بنابراين دو عنوان متباين هستند و معقول نيست يك قاعدۀ مباين با قاعدۀ ديگر دليل آن قرار گيرد.

2 دلالت قاعدة

آيا قاعدۀ «المغرور يرجع الى من غره» فقط در باب غار عالم عامد معتبر است و يا اعتبار آن اعم است و علم و جهل را نيز شامل مى‌شود؟ ممكن است بگوييم كه غرور به معناى تدليس و خدعه است. اگر لفظ غرور مرادف خدعه و تدليس باشد در مادۀ «دلسه و خدعه» علم اعتبار شده است؛ يعنى هم اعتبار علم جنبۀ عقلايى دارد و هم در لغت در آنها اعتبار علم شده است. در كتاب لغت مانند مجمع و قاموس و صحاح و منجد ذيل عنوان تدليس گفته‌اند: «كتمان عيب السلعة عن المشترى» و در مادۀ غرور، «غره» به معنى «خدعه و اطعمه بالباطل» و ذيل خدعه «اظهر له خلاف ما يخفيه» آمده است. مجمع مى‌گويد: «الخدع إخفاء الشي‌ء». در اين قبيل معانى شرط آن است كه انسان عالم باشد و الا اگر جاهل باشد معنى كتمان صدق نمى‌كند؛ زيرا كسى كه دانا به عيب نيست، در مورد وى كتمان عيب صدق نمى‌كند. پس ممكن است بين عالم و جاهل تفصيل بدهيم و بگوييم كه روايات شامل جاهل نمى‌شود. در اينجا چهار صورت وجود دارد:

صورت اول آن است كه غار و مغرور هر دو به كتمان عيب و خدعه عالمند.

در صورت دوم متضرر و عالم و غار جاهل است. در صورت سوم متضرر جاهل‌

نام کتاب : قواعد فقهيه نویسنده : بجنوردى، سيد محمد    جلد : 1  صفحه : 153
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست