قواعد فقهيه - بجنوردى، سيد محمد - کتابخانه مدرسه فقاهت

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست

نام کتاب : قواعد فقهيه نویسنده : بجنوردى، سيد محمد جلد : 1 صفحه : 11

است بر او به اينكه از عهدۀ آن به واسطۀ دادن مثل در مثليات و قيمت در قيميات برآيد.

3 موارد تطبيق قاعدۀ اتلاف‌

تعريف مباشر و تسبيب‌

قبل از بيان موارد به كارگيرى قاعده، ناچاريم ابتدا مقدمه‌اى را طرح كنيم.

اتلاف گاهى به صورت مستقيم يا مباشر است و گاهى به صورت غير مستقيم يا تسبيب [1]:

[1] علامه حلّى (حسن بنيوسف) در كتابتذكرة الفقهاء، كتاب غصب، فصل دوم، فى الضمان، بحث اول، مسألۀ اول گفته است: «غصب اگر چه موجب ضمانت است، ولى ضمانت در غصب منحصر نمى‌شود بلكهضمانت گاهى به غير غصب هم واجب مى‌شود.»بنابرايناتلاف هم سببى است كه موجب ضمانت مى‌شود، بلكه اتلاف از غصب قويتر است و به مجردايجاد تلف باعث مشغول شدن عهدۀ فرد به ضمانت مى‌شود. اتلاف گاهى به صورت مستقيم و گاهى به صورت غير مستقيم مى‌باشد. بنابراين اسباب ضمانت در سه موردمنحصر شده است:1- اتلاف به صورت مستقيم (مباشر)؛ 2- اتلاف به صورت غير مستقيم (تسبيب)؛ 3- ثابت كردن دست تعدى‌كننده كه همان غصب باشد و در اينباب علتهاى ديگرى كه بالذات مورد نظر نيستند موجود مى‌باشد.در كتاب شرائع الاسلام، كتاب غصب، اسباب ضمان، ص 762 و 763 از نجمالدين جعفر بن حسن محقق حلّى در بيان علتها ديگر براى وجوب ضمانت آمده است:اول، اتلاف به صورت مستقيم (مباشر) چه آن چيزى كه تلف مى‌شود عينباشد مانند كشتن حيوانى كه صاحب دارد و پاره كردن لباس يا منفعت باشد مانند زندگىكردن در خانه و سوار شدن حيوان اگر چه غصب‌

نام کتاب : قواعد فقهيه نویسنده : بجنوردى، سيد محمد جلد : 1 صفحه : 11

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست