ولى بحث و تحقيق در ديگر مسائل او را در كتابى كه به نام «صدر المتألهين مؤسس الحكمة العالية» منتشر ساخته‌ايم مورد بحث قرار داده‌ايم و از بازگويى آنها در اين نوشتار خوددارى كرديم.

اين رساله در سال 1350 هجرى شمسى پى‌ريزى شده و اينجانب با حالت روحى خاصّى به نگارش آن پرداخته‌ام و خودم را با نگاشتن اين رساله، از برخى از فشارهاى روحى كه مرا مى‌آزرد، رهايى بخشيدم. اكنون به لطف و كرم الهى براى بار دوم به زيور طبع آراسته و به فرهيختگان و دوستداران فلسفه تقديم مى‌گردد «تا چه پسند افتد و چه در نظر آيد».

در اين رساله فكر نو، و انديشه جديدى را به دوستداران فلسفه عرضه نكرده‌ايم، ولى با اطمينان كامل يادآور مى‌شويم كه در توضيح اين دو مسأله، حداكثر سعى و كوشش را نموده‌ايم، و اگر ديگر مسائل فلسفى، بسان اين دو مسأله به دور از پيچيده‌گويى، مطرح گردد مسائل فلسفى جلوه خاصى پيدا مى‌كند.

قم- مؤسسه امام صادق عليه السّلام‌

جعفر سبحانى‌

11/ 10/ 82

برابر با 9 ذى قعده 1424