است و با مقايسه نمودن آن با حد اوسط بالقوه مطلب (ما) است‌ (1013).

همچنين مطلب (اىّ) داخل در هل مركّبه است (1007/ 2).

اينها امّهات مطالب هستند و هرچند مطالب ديگرى نيز هست.

مثل كيف و كم و متى و اين، و از همگى بواسطه «اىّ» بى‌نيازى حاصل ميشود (1011).

لمعه (2) حد وسط در برهان لازم است علت ثبوت اكبر براى اصغر باشد

وگرنه برهان. برهان نخواهد بود (983).

بنابراين حد اوسط يا عليت واقعى را نيز بدست مى‌دهد.

و آن برهان لمّى است‌ (984). و اگر عليت واقعى نداشته باشد و تنها علت ذهنى باشد دليل انّى است‌ (985).

حد وسط اگر معلول نسبت واقعى اكبر باصغر باشد دليل است‌ (986) وگرنه غيردليل‌ (987).

دليل در حدود با برهان لمّ مشاركت دارد (988) بلكه هر برهانى داراى حدود لمّى باشد هرگاه اوسطش را به اكبر بدل كنند برهان انّ و دليل ميگردد (989).

لمعه (3) اجزاء علوم: موضوعات و مبادى و مسائل علم هستند

(1014)

موضوع علم. چيزيستكه در آن علم از عوارض ذاتيه‌اش گفتگو ميشود (1015).