نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 88
بدنى باشد كه در نوعى از حيوان موجود است و بآن هيئت بر وجود خلق
معينى استدلال شود از جهت آنكه آن هيئت ملازم با يك نوع از مزاج است و از وجود يكى
از دو معلول بر معلول ديگر استدلال گردد. مثل عريض بودن اعضاء عاليه كه در انسان و
شير موجود است و بآن مزاج بر وجود خلق شير كه شجاعت است براى انسان استدلال شود (896).
(اشراق هشتم)* (در برهان است)*
«مقدمه»
قياس يا افاده تخيل ميكند و يا موجب تصديق است. اولى شعر است و از
دومى. اگر يقين حاصل گردد برهان است. و اگر از آن ظن بوجود آيد خطابه است. و در
صورتيكه هيچيك از ظن و يقين حاصل نشود و مشتمل بر عموم اعتراف (930)يا تسليم باشد جدل است (952)و اگر مشتمل بر اعتراف
و تسليم هم نباشد سفسطه است باين بيان صناعات پنج است (965).
برهان از جهت اينكه يقينآور است لازم است انتاجش از جهت صورت يقينى بوده
و غيرقياس نميباشد (972/ 2).
ماده برهان نيز بايستى يقينيات بوده باشد (973- 974).
يقينيات. عبارتند از:
(900).
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 88