(1135) قضايائيكه در شعر گنجانيده ميشود بمنزله صغراى قياس است و كبرى از كلام محذوف است، و اگر تحليل نمائيم صورت قياس چنين است: فلانى اين صفات خوب را دارد، و هركس چنين صفات پسنديده‌اى داشته باشد دوست‌داشتنى ميباشد، پس او را بايستى دوست داشت.

اين قسمت از مطالب را قطب الدين ذكر كرده است‌ [1]

ليكن آنچه بنظر ميرسد شعر در حقيقت براى نقل اخبار و تركيب قضايا نيست زيرا نقل مطالب و ترتيب اقيسه براى تحريك فكر و تحصيل تصديق يا اقناع است در صورتيكه قبلا بيان شد كه شعر براى تحريك احساسات و تغيير حالات روحى است و از قبيل انشائيات ميباشد بعلاوه هميشه شعر در صورت قياس نيست بلكه بيشتر در صورت تمثيل و گاهى استقراء است.

(1136) شعر و خطابه در منافع مشتركند و منافعى كه براى خطابه ذكر شد شعر نيز همان آثار را داشته و معاضد يكديگرند با تفاوت اينكه نتيجه خطابه تصديق ظنى است و اين نتيجه با ظهور كذب مقدمات ممكن نيست حاصل شود لكن نتايج شعر كه ظهور آثار و حالات نفسانى است با مقدمات مسلّم الكذب نيز حاصل ميشود و تاثير شعر از خطابه بمراتب بيشتر است باين جهت اغلب خطابه‌ها بشعر آميخته است.

[1] محاكمات ص 290