لكن در مركّبه جزئيه نقيض هريك از دو جزء نقيض خود قضيه است‌ (444).

بين دو قضيه مطلقه (منتشره مطلقه و مطلقه عامه) تناقضى نيست زيرا زمان در اين دو قضيه تعيين نشده است‌ (457).

لمعه حكمت‌آميزى است‌ (5)

همانا بيان اين مطلب گذشت كه بسا ميشود چيزى بحسب دو حمل بر خود صادق و كاذب است‌ (459) بطور مثال مفهوم جزئى مثل ساير چيزها بر خود صادق است. زيرا سلب شى‌ء از خود ممتنع است.

و نقيضش كه مفهوم كلى است نيز بر آن صادق ميباشد (460).

پس بناچار در تناقض علاوه بر هشت وحدت مشهور وحدت ديگرى شرط است و آن وحدت در حمل است‌ (461) تا دو طرف صادق نباشند (463).

بنابراين جزئى بيكى از دو حمل كه حمل ذاتى اولى باشد جزئى است و كلى نيست‌ (464) و بحمل ديگر كه شايع صناعى باشد كلى است و جزئى نيست‌ (458).

همچنان است حال در نظاير آن مانند لاشى‌ء (465) و لاممكن‌ (466) و عام‌ (467) و لا مفهوم‌ (468) و عدم عدم‌ (469) و حرف‌ (470).