استقراء و تمثيل تشكيل ميگردد، زيرا از همه اينها تصديق ظنى حاصل ميشود.

(1128) اقناعيكه از خطابه حاصل ميشود با اقناع حاصل از جدل تفاوت دارد؛ زيرا اقناع جدلى بمعنى سكوت است و ممكن است ظاهرى و با انكار قلبى باشد، بخلاف اقناع حاصل از خطابه كه اقناع قلبى و تصديق ظنى ميباشد.

منافع خطابه‌

(1129) خطابه منافع بسيار دارد؛ و از جمله براى حفظ انتظامات و تامين مصالح اجتماعى و نفوذ حكومتها و ترويج اديان و عقايد حقه و تهذيب افكار و اخلاق و تحريك عواطف و تنبيه و ارشاد عوام و بازگشت دادن غافلان را به حقيقت بسيار مفيد است، و گاهى انسان را بفكر جستجو نمودن از حقيقت انداخته و به تحصيل علم يقينى و واقعى برمى‌انگيزاند.

شعر

(1130) شعر صنعتى است كه براى تحريك خيال و تغيير حالات نفسانى انشاء ميگردد و هيچگونه تصديق يقينى و ظنى از آن مطلوب نيست، بلكه از قبيل انشائيات است كه بوسيله آن انفعالات نفسانى طلب ميشود.

شعر قسمى از محاكات است و معنى محاكات آن است كه شبيه حادثه‌ايرا انجام دهند و منظره آنرا عملا مجسم نمايند تا احساسات‌