نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 660
به حقيقت و واقع ندارد و پابند جلبتوجه مردم است و طلب شخصيت و
معروفيت ميكند، و چون دور از حكمت و معرفت به حقيقت است براى اغفال مردم متوسل به
سفسطه ميشود و يا خود او نيز گمراه است[1]
مشاغبه
(1079)مشاغبه نيز قسمى از مغالطه است كه مبنى بر شهرت قضيه نزد
مخاطب و يا مبنى بر تسليم مخاطب است در صورتيكه مخاطب در حقيقت به مقدمات دليل
تسليم نشده است و آنها را مشهور نميداند و بواسطه مشابهت مقدمات دليل به تسليميات
مخاطب؛ آنرا بجاى جدل بكار ميبرند.
كسيكه مشاغبه ميكند در مقام فهم مقاصد ديگران گمان ميبرد كه آنان
قضيهاى را مشهور ميدانند و يا به مفاد آن تسليم شدهاند و احكام ديگرى از قضايائى
كه پيش آنان مشهور و مسلم پنداشته استنتاج ميكند، در صورتيكه امر بر او مشتبه
گرديده و آن قضايا پيش آنها مشهور و مسلم نيست، و نيز در مقام گفتگو با مردم حيله
ساخته و قضايائى را كه پيش آنان مسلم نيست برخ آنها چنين ميكشد كه مشهور و مسلم
ميدانند و بطور اغفال و تيزدستى مطلبى را به ايشان مىبندد و نتيجهاى بر ايشان
ثابت ميكند و اين عمل در ظاهر شبيه به جدل است در صورتى كه ماده جدل يعنى مسلميات
نزد مخاطب، در آن موجود نيست.
[1]تعليقات مؤلف بر شرح حكمت الاشراق ص 136 نقل از شفا
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 660