ضرر نرساند وجود هم ضرر نخواهد رسانيد (385).

بلكه ممكن باعتبار ماهيت هميشه ممكن است. و هريك از ضرورى شدن عدم يا ضرورت وجود براى ممكن بسبب غير است‌ (382) و جهات اصلى همين سه‌تا هستند (386).

لمعه اشراقى (3) امتياز بين قضايا بعوارض است نه بفصول‌

(387 و 395) تا بازگشت همه قضايا بموجبه كليه حمليه ضروريه باشد (الى 394).

(اولى) كه موجبه شدن قضايا است بمعدوله گرديدن آن است‌ (400).

(دومى) كه كلى شدن است بفرض نمودن عنوان كلى براى موضوع است‌ (402).

و در علوم حقيقيه از امور شخصى گفتگو نميشود. زيرا بر امور جزئى برهان اقامه نميگردد (399) و حالت پاره‌اى از ماهيت بطور اهمال و بدون تعيين آن پاره بدست نمى‌آيد (397).

بدينجهت قضيه‌ايكه مورد استفاده باشد باقى نميماند بجز قضيه كلّيّه.

(سومى) كه حمليه شدن قضايا باشد به آنستكه شرطيه بحمليه قلب گردد. باينكه تصريح بلزوم يا عناد قضيه نمايند (404).

زيرا قضاياى شرطيه در حقيقت حمليه ميباشند كه حكم صريح حمليه را انداخته‌اند و بوسيله ادات اتصال يا انفصال متصله و منفصله گرديده است‌ (390).