نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 648
موجود است كه در بعضى از مسائل با يكديگر شريكند؛ مانند علم طب و علم
اخلاق كه موضوع يكى بدن انسان از جهت صحت و بيمارى مزاج است و موضوع اخلاق قواى
نفسانى از جهت ملكات و حالات نفسانى ميباشد و اين دو علم در بعضى از مسائل با
يكديگر شريكاند و مناسبت آنها از اينجهت است.
(1044) (سوم) هرگاه
موضوع دو علم يك چيز باشد و به حسب قيود مختلف و جهات متعدد موضوع دو علم قرار
گرفته باشند بين آندو علم مناسبتى حاصل است مانند بدن انسان كه از جهتى موضوع علم
تشريح و از جهتى موضوع علم وظايف الأعضاء و از جهتى موضوع علم طب و اينها علوم
متناسبه ميباشند.
علوم متبائنه
(1045)هرگاه بين موضوع دو علم هيچيك از مناسبتهاى ذاتى و عرضى كه
ذكر شد وجود نداشته باشد و مسائل مشتركهاى هم بين آنها نباشد آندو علم از هرجهت
متباين هستند، مانند علم طبيعى و علم حساب، هرچند امروزه بسيارى از مسائل علم
طبيعى بطريق رياضى حل شده و متكى بر علوم رياضى ميباشد و ميتوان گفت فعلا ايندو
علم متباين نبوده و متناسب ميباشند.
مصنف كتاب ما نامى از علوم متناسبه نبرده است و علومى كه با يكديگر
متداخل نيستند همه را متباين محسوب داشته است، و از علوم متداخل نيز بذكر قسم اول
و چهارم اكتفا نموده است.
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا جلد : 1 صفحه : 648