خود هرچيزى و پرسش از اينكه صفت معينى را دارد يا ندارد.

(1006) پرسش از وجود خود شيى‌ء مثل: در اين شهر مردمى وجود دارند يا ندارند؛ و اين پرسش پس از آنست كه مفهوم چيزى بطور اجمال تصور شده باشد اين قسم را (هل بسيطه) ميگويند.

هل بسيطه سئوال از وجود فى نفسه يعنى وجود خود شيى‌ء است.

(1007) پرسش از وجود صفت چيزى؛ مثل آنكه بپرسند آيا مردم اين شهر دانا هستند؛ يا نيستند؛ و اين قسم را «هل مركبه» مينامند زيرا سئوال از وجود حالتى و صفتى براى چيزى است.

(1007/ 2) جواب از اين دو قسم يكى از دو طرف نقيض است يعنى گفته ميشود: هست يا نيست.

(1007/ 3) سئوال به (اىّ) كه پرسش از مميز ذاتى يا عرضى ميباشد قسمى از هل مركبه است؛ زيرا پرسش ميشود كه آيا مثلا نطق يا كتابت براى انسان حاصل است يا نيست هرچند پس از ثبوت مميز ذاتى يا عرضى ميباشد اين اطلاق از ظاهر عبارت كتاب برمى‌آيد؛ لكن چنين بنظر ميرسد كه اىّ اگر براى سئوال از مميزات ذاتى باشد جزء هل بسيطه؛ و اگر مربوط به مميزات عرضى باشد راجع به هل مركبه است زيرا بازگشت «هل» به جعل بسيط و مركب است.

سوم- سئوال از «لم» چرا هست‌

(1008) اين سئوال نيز بر دو قسم است:

(1009) (اول) سئوال از علت وجود ذات يا وجود صفت چيزى در خارج؛ مثل آنكه ميپرسند چرا حرارت در خانه موجود است‌