لمعه (4) هرگاه حرف سلب جزء هردو جزء قضيه. يا جزء يكى از دو جزء قضيه قرار داده شده باشد. قضيه معدولة الطرفين يا يكى از دو طرف است‌ (263).

اگر حرف سلب جزء هيچيك از اجزاء قضيه نبوده باشد محصله است و هريك از اين قضايا داراى موجبه و سالبه ميباشند (242) و قضيه‌ايرا كه سالبة المحمول مينامند (278) گفته‌اند كه از دو جهت با معدوله اختلاف دارد (268).

يكى بحسب اعتبار (267). و ديگرى آنكه موجبه معدوله مانند سالبه‌اش وجود خود موضوع را نميخواهد (266).

لمعه (5) كلى و جزئى بودن و اهمال و تعيّن در قضاياى شرطيه بواسطه ملاحظه اوضاع و اوقات است‌

و بحسب شماره افراد نيست آنچنانكه در حمليات است‌ (292).

و سور محصورات شرطيه ادوات معينى هستند (297).

لمعه (6) بعضى از قضاياى شرطيه از دو حمليه يا از دو متصله يا از دو منفصله كه قسيم حمليه‌اند (303) فراهم ميآيند،

و يا آميخته از دو قسم شرطيه. يا يكى از دو قسم شرطيه با يك حمليه، ميباشند (306).