اقسام مشهورات‌

مشهورات بحسب تعريف گذشته بسه قسم اصلى منقسم ميگردد و هريك از آنها نيز شامل اقسام مختلفى ميباشد كه هريك باسم مخصوصى ناميده شده است. قسمتهاى اصلى عبارتند از:

مشهورات يقينى، مشهورات بادى الرأى، آراء محموده، و توضيح و تفصيل هريك از اين قرار است.

اول- مشهورات يقينى‌

(921) مشهورات يقينى، قضايائى است كه صرف‌نظر از اجتماع عقل فردى بحسب فطرت انسانيت بآن اعتقاد داشته و بنظر هرشخصى ولو دور از اجتماع نشو و نما يافته باشد قطعى و جزمى باشد، مثل اين قضيه كه كل بزرگتر از جزء است.

دوم- مشهورات بادى الرأى- يا شايعات‌

(922) عقايدى است كه بحسب تمايلات و عواطف بهيمى يا حميتهاى قومى و نژادى يا تعصبات عمومى مورد قبول همه يا بعضى از مردم واقع شده ليكن با دقت و تامّل و رجوع بعقل فردى معلوم ميشود كه كاذب يا غيرمسلم است، مثل، يارى برادر لازم است ولو در راه ستمگرى باشد، با مردم بايد همرنگ بود چه در كار زشت يا زيبا باشد و اين قسم در مشبهات بغير خواهد آمد، زيرا ماده مغالطه است.

سوم- آراء محموده‌

(923) قضايائى است كه مردم آنها را براى اجتماع خود نافع دانسته و از اين جهت مورد قبول قرار داده و پسنديده‌اند.