responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا    جلد : 1  صفحه : 526

مستلزم اجتماع ضدين و تحقق ممتنع بالذات باشد. در اينصورت ثبوت اكبر. از اوسط باصغر سرايت نخواهد كرد. و با اين احتمال در جاهاى ديگر نيز شرطيه لازم الصدق نخواهد بود.

براى صدق اين احتمال مثل زده‌اند كه اگر چنين قياس شرطيه‌اى تشكيل داده و بگوئيم:

هرگاه جسمي سفيد و سياه باشد. سياه خواهد بود.

هرگاه جسمى سياه باشد. سفيد نخواهد بود.

هرگاه جسمى سفيد و سياه باشد. سفيد و سياه نخواهد بود.

علت كذب نتيجه آنست كه در كبرى حكم بمنافات و تضاد سياهي با سفيدى شده است و اين حكم كلى در مورد اصغر كه سفيد و سياه است صادق نميباشد. زيرا سفيد و سياه هم سفيد و هم سياه است. و سفيدى و سياهى در سفيد و سياه باهم جمع شده است.

از اين اشكال جواب داده‌اند كه سفيد و سياه را در اين قياس بدو صورت ميتوان تصور كرد:

(771) فرض اول. آن است كه سياهى در صغرى و در كبرى بيك معنى گرفته شده باشد و همان معنى كه از محمول صغرى قصد شده از موضوع كبرى نيز همان قصد شده باشد. در اين حال صورت قياس صحيح و منتج است. و در اينجا از دو حال خارج نيست:

«اول» آنكه در هردو مورد كه سفيد و سياه بيك معنى آمده معنائى اراده شده است كه بين آنها مضاده نباشد. در اينحال كبرى كاذب است.

نام کتاب : منطق نوين مشتمل بر اللمعات المشرقيه فى الفنون المنطقيه نویسنده : الملا صدرا    جلد : 1  صفحه : 526
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست