لمعه (8) ذاتى اگر تمام ماهيت باشد نوع است.

و اگر جزء ماهيت و مشترك بين حقيقتهاى مختلف باشد جنس است. و جزئيكه مختص و مميز است فصل ميباشد.

اگر افراد نوع در تمام حقيقت همساز باشند نوع حقيقى خواهد بود. و اگر نوعى باشد كه تحت جنس مندرج است نوع اضافى ميباشد (74).

بين نوع حقيقى و نوع اضافى عموم من وجه است. زيرا اوّلى گاهى بسيط و دومى گاهى جنس است‌ (76).

محمول عرضى كه بيك نوع اختصاص دارد خاصه است و آنكه مشترك ميباشد عرض عام است. باين جهت عدد كلّيها پنج است‌ (70).

لمعه (9) كسيكه مى‌پرسد آن چيست [پاسخ او نوع يا جنس خواهد بود]

يا شرح لفظ ميخواهد و يا تمام ماهيترا ميجويد. چه آن ماهيّت بيك نوع اختصاص داشته و يا بين چند نوع مشترك باشد. و بايستى باو جوابى داده شود كه بر معنى لفظ يا ماهيت مختصّه و مشتركه بطور مطابقه دلالت داشته باشد و اجزاء را بطور تضمن برساند. و پاسخ او نوع يا جنس خواهد بود.

كسيكه باى شى‌ء پرسش ميكند چيزيرا ميخواهد كه بحسب ماهيت و يا بحسب عارض موجب تمييز گردد و بايستى بفصل يا خاصه او را پاسخ دهند (71).